Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy III gimnazjum – „Słowa na czasie” część 1
Numer i temat lekcji |
Środki dydaktyczne |
Teksty i materiał ilustracyjny |
Zagadnienia |
Wymagania podstawowe Uczeń: |
Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: |
Liczba godzin |
Odniesienia do podstawy programowej |
1. Organizacja pracy na lekcjach języka polskiego w klasie 3 | • podręcznik „Słowa na czasie” dla klasy 3 gimnazjum | uwagi o przedmiocie
budowa podręcznika lista lektur |
1 |
|
|||
2. i 3.
Świat między wojnami |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 8–11 |
– „Wprowadzenie do epoki”
– „Dlaczego dwudziestolecie międzywojenne?” – „Filozoficzne podłoże epoki” – „Od kiedy do kiedy?” – „Świat kawiarni” – „Psychologia w literaturze” – „Sztuka przestaje ukazywać rzeczywistość?” – Józef Rapacki, „W Ziemiańskiej” – Salvador Dalí, „Trwałość pamięci” – Wassily Kandinsky, „Przekątna” – Pablo Picasso, „Trzej muzykanci” – Ernst Ludwig Kirchner, „Pięć kobiet na ulicy” |
dwudziestolecie międzywojenne, totalitaryzm, egzystencjalizm, psychoanaliza, behawioryzm, abstrakcjonizm, kubizm, surrealizm, ekspresjonizm | – opowiada o ważnych wydarzeniach
i zjawiskach, które ukształtowały charakter międzywojnia – przedstawia poglądy Oswalda Spenglera i Zygmunta Freuda – wymienia główne cechy abstrakcjonizmu, kubizmu, surrealizmu, ekspresjonizmu – wyjaśnia, czym charakteryzowała się architektura dwudziestolecia międzywojennego – odszukuje we wskazanych źródłach informacje dotyczące rozwoju muzyki w latach 20. i 30. XX w. |
– tłumaczy, jakie znaczenie ma dwudziestolecie międzywojenne dla kultury europejskiej
– wyraża opinię na temat poglądów myślicieli epoki i uzasadnia swoje zdanie – omawia różnice w ukazywaniu świata przez ekspresjonistów, kubistów, abstrakcjonistów i surrealistów – charakteryzuje życie artystyczne epoki – określa, w jaki sposób psychologia wpłynęła na literaturę międzywojnia – odszukuje w różnych źródłach informacje o rozwoju muzyki w latach 20. i 30. XX w. i sporządza na ten temat notatkę |
2 |
I.1.2 I.2.1 II.1.1 II.1.2 II.2.11 II.3.1 II.4.1 III.1.1 III.2.11 |
4.
Poezja skamandrytów |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 12 |
– Kazimierz Wierzyński, „Zielono mam w głowie” | postać Kazimierza Wierzyńskiego, Skamander, przerzutnia poetycka, liryka bezpośrednia | – wymienia tytuły tomów wierszy Kazimierza Wierzyńskiego
– opowiada, po czym można poznać, że ktoś jest szczęśliwy – wyjaśnia symbolikę koloru zielonego – wskazuje, do kogo zwraca się podmiot literacki i o czym opowiada – określa nastrój utworu – podaje, do jakiego rodzaju liryki, należy omawiany wiersz – uzupełnia tabelę wyrazami z tekstu przywołującymi barwy i nazywa kolory – wyszukuje w utworze metafory i wyjaśnia ich znaczenie – tłumaczy, czym jest przerzutnia poetycka i jaką funkcję pełni ten środek stylistyczny w utworze – wypisuje ze słownika frazeologicznego pięć frazeologizmów ze słowem zielony i wyjaśnia ich znaczenie – opisuje kolorystykę i nastrój pory roku, która odzwierciedla jego typ osobowości – przypomina, w których epokach literackich w utworach pojawiały się obrazy przyrody odzwierciedlające nastrój podmiotu literackiego |
– krótko omawia postać Kazimierza Wierzyńskiego
– uzasadnia, że utwór należy do liryki bezpośredniej – odszukuje w albumach malarstwa lub internecie reprodukcje obrazów, które oddają atmosferę radości poezji skamandrytów i wskazuje, co łączy wybrane dzieła |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.2.6 II.3.1 II.3.2 III.1.1 III.2.11 |
5. i 6.
Krytyczny obraz mieszczaństwa |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 13–14 |
– Julian Tuwim, „Mieszkańcy”
– George Grosz, „Szary dzień” |
postać Juliana Tuwima, prozaizm, wiersz sylabiczny, średniówka, konsumpcjonizm | – wymienia tytuły tomów wierszy Juliana Tuwima
– określa, w jakich sytuacjach przedstawieni zostali bohaterowie wiersza – wypisuje z utworu nazwy czynności, które wypełniają życie mieszczan – przedstawia sposoby zdobywania przez bohaterów informacji o świecie – wskazuje w utworze wyrazy potoczne i nazywa środek stylistyczny, który tworzą – wyjaśnia, jaką rolę w tekście odgrywają powtórzenia – podaje liczbę sylab w każdym wersie pierwszej strofy oraz zaznacza akcenty i nazywa ten rodzaj wiersza – omawia metafory, za pomocą których scharakteryzowani zostali bohaterowie tekstu – wskazuje fragmenty, w których ujawnia się podmiot literacki i określa jego nastawienie do postaci przedstawionych w utworze – przedstawia na plakacie sposoby walki ze współczesnym konsumpcjonizmem |
– opowiada, jak młodopolscy artyści oceniali mieszczan
– krótko omawia postać Juliana Tuwima – bierze udział w dyskusji, czy przekaz Juliana Tuwima jest wciąż aktualny – podaje przykłady współczesnych utworów, filmów lub piosenek, które poruszają podobną tematykę – omawia związki utworu Juliana Tuwima z obrazem George’a Grosza – porównuje świat wartości bohaterów ukazanych w tekście z postawą dzisiejszych mieszkańców miast |
2 |
I.1.2 I.1.7 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.4.1 II.4.3 III.1.1 III.2.11 |
LEKTURA: Wiedźmin |
|
|
|||||
8.
O poezji kobiecej |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 16
Szkolny słownik terminów literackich |
– Maria Pawlikowska-
-Jasnorzewska, „Miłość” |
postać Marii Pawlikowskiej-
-Jasnorzewskiej, miniatura poetycka, poezja miłosna, epigramat |
– wymienia tytuły utworów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
– przypomina treść wybranej lektury, której tematem jest wielka miłość – podaje rzeczowniki określające własne uczucia – określa tematykę wiersza – wyjaśnia, czego można się dowiedzieć o osobie mówiącej na podstawie utworu – wskazuje wyrazy, które najlepiej oddają emocje zawarte w tekście – określa, w jaki sposób podmiot literacki opisuje swoje uczucia – wyjaśnia, co jest charakterystyczne dla języka, języka, którym posługuje się osoba mówiąca w wierszu – nazywa rodzaje rymów – odnajduje w słowniku wyjaśnienie pojęcia epigramat – wyjaśnia sens ostatniej linijki |
– określa, jak była ukazywana miłość w różnych epokach literackich
– gromadzi argumenty uzasadniające, że utwór jest epigramatem – odszukuje w dostępnych źródłach wartościowe wiersze i sentencje o miłości oraz prezentuje materiał pozostałym osobom z klasy – przygotowuje na ten temat prezentację dotyczącą współczesnych filmów, piosenek i książek o miłości, wzbogaca ją fotografiami i nagraniami |
1 |
I.1.2 I.2.3 II.1.2 II.2.4 II.2.5 II.2.6 II.3.1 II.4.1 II.4.2 II.4.3 |
9.
Piszemy CV i życiorys |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Laboratorium języka, CV i życiorys, s. 50−53 |
– „CV i życiorys” | CV, życiorys | – układa zdania zgodnie z kolejnością umieszczania ich w CV
– redaguje CV zawierające podane informacje – uzupełnia życiorys odpowiednimi informacjami na temat siebie lub wymyślonej osoby |
– pisze swoje CV, a następnie przekształca je na życiorys przy użyciu zamieszczonych sformułowań
– wyjaśnia, z jakiego powodu poeta napisał swój życiorys w sposób odbiegający od ustalonych zasad tworzenia tej formy wypowiedzi |
1 |
I.1.2 I.3.1 III.1.1 III.1.2 III.1.4 III.1.7 III.2.1 III.2.2 |
10.
Spotkanie z Awangardą Krakowską |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 17
Słownik języka polskiego |
– Julian Przyboś, „Gmachy” | postać Juliana Przybosia, awangarda, Awangarda Krakowska, wiersz wolny | – przy użyciu słownika wyjaśnia termin awangarda
– określa tematykę wiersza – opisuje przestrzeń ukazaną w tekście – wskazuje środki stylistyczne, których poeta użył do opisu gmachów – wymienia cechy wiersza wolnego – redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat jednego z wybranych cytatów |
– krótko omawia postać Juliana Przybosia
– wymienia cechy charakterystyczne zjawisk określanych jako awangarda – tłumaczy, dlaczego poeta został nazwany wykrzyknikiem ulicy – uzasadnia, że „Gmachy” to wiersz wolny – opowiada o skojarzeniach, jakie wywołuje graficzne przedstawienie wiersza Juliana Przybosia – zastanawia się nad rolą poety |
1 |
I.1.2 I.2.3 II.1.1 II.1.2 II.2.4 II.2.6 III.1.1 |
11.
Zjesieniałe zmrocze, czyli o neologizmach poetyckich |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 18 |
– Bolesław Leśmian, „*** [Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze]” | postać Bolesława Leśmiana, neologizmy poetyckie | – podaje skojarzenia do wyrazów dzień i zmrok
– opisuje swoje wrażenia po przeczytaniu wiersza – wynotowuje wyrazy dotyczące postaci występujących w utworze – wyjaśnia, co to jest neologizm poetycki – charakteryzuje postać opisaną w utworze – określa, jak wygląda świat, w którym żyje zjesieniałe zmrocze w wierszu – wyjaśnia, co symbolizuje istota, która wszystko wokół tchnieniem zatruwa i gasi – tłumaczy sens ostatniej zwrotki wiersza |
– krótko omawia postać Bolesława Leśmiana
– określa funkcję neologizmów w utworze – układa swoje neologizmy i wyjaśnia, w jaki sposób zostały utworzone i co oznaczają – wykonuje ilustrację do wiersza techniką kolażu |
1 |
I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.2.4 II.2.6 II.3.1 I.3.3 III.1.1 |
12. i 13.
Przyjaźń – uczucie, o które warto zabiegać |
Podręcznik do
kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W dwudziestoleciu międzywojennym s. 19−21 |
– Maria Dąbrowska, „Przyjaźń” (fragmenty) | postać Marii Dąbrowskiej, powieść psychologiczna, opowiadanie psychologiczne, analiza psychologiczna | – podaje tytuły utworów Marii Dąbrowskiej
– szuka w internecie sentencji dotyczących przyjaźni – wymienia główne wyróżniki powieści i opowiadań psychologicznych – zapisuje w punktach kolejne etapy znajomości chłopców – wskazuje fragmenty, w których zostały opisane przeżycia chłopca – określa, w jaki sposób zostały przedstawione odczucia bohatera – charakteryzuje Karola, biorąc pod uwagę jego przemianę wewnętrzną – wskazuje cechy charakteru Stefana – opowiada o planach i dążeniach Stefana – ocenia Stefana – porównuje sposób mówienia obu postaci – przedstawia swoje rozumienie podanych słów – wypowiada się na temat znaczeniu przyjaźni w życiu – bierze udział w dyskusji o przyjaźni – redaguje opowiadanie o ważnym wydarzeniu związanym z bliską osobą, opisując swoje zachowanie, myśli i uczucia |
– krótko omawia postać Marii Dąbrowskiej
– uzasadnia, że utwór Marii Dąbrowskiej jest powieścią psychologiczną – rozważa, czy możliwa jest przyjaźń między osobami z różnych środowisk i podaje cztery argumenty na poparcie swojego zdania – aktywnie uczestniczy w dyskusji o przyjaźni, bierze pod uwagę różne aspekty |
2 |
I.1.2 II.1.2 II.2.1 II.2.6 II.4.2 III.1.1 III.1.4 |
14.
Wariacje na temat jazzu |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Co zostało z tamtych lat… s. 22–23 |
– Waldemar Świerzy, „Wielcy ludzie jazzu – Dizzie Gillespie”
– Tadeusz Makowski, „Jazz” |
jazz, gama barwna, plakat | – opisuje wygląd instrumentów i postaci ukazanych na obrazie Tadeusza Makowskiego
– omawia, w jaki sposób został przedstawiony trębacz na plakacie Waldemara Świerzego – opowiada o kompozycji obrazu i plakatu – opisuje sposób prowadzenia linii oraz kolorystykę obu dzieł – słucha kompozycji dwóch utworów jazzowych: starszego oraz współczesnego |
– omawia podobieństwa i różnice pomiędzy kompozycją, sposobem prowadzenia linii oraz kolorystyką obydwu dzieł
– określa, w jaki sposób artyści oddali specyfikę jazzu i atmosferę towarzyszącą słuchaniu muzyki – wyjaśnia, jaki wpływ na formę dzieł ma technika ich wykonania – wskazuje podobieństwa i różnice pomiędzy wysłuchanymi utworami oraz opisuje własne wrażenia |
1 |
I.1.1 I.2.1 II.1.1 II.1.2 II.2.11 II.3.1 III.1.1 |
16.
Między wzorcową a użytkową normą językową |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Laboratorium języka s. 54–56 |
– „Język w normie” | norma językowa, rozróżnianie normy wzorcowej i użytkowej, kwalifikatory słownikowe, związki frazeologiczne | – wymienia przykłady sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych,
w których należy wypowiadać się zgodnie z normą wzorcową – wybiera odpowiednie wyrazy tak, aby wypowiedzi postaci były zgodne z normą wzorcową – określa, czy dana forma mieści się w normie wzorcowej, czy należy do form potocznych lub błędnych – korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny – z podanych słów tworzy poprawne związki frazeologiczne – zapoznaje się z hasłami słownikowymi i wyjaśnia, co oznaczają użyte kwalifikatory |
– przytacza tytuły publikacji, w których narrator tekstu szukał budzącego wątpliwość wyrazu i
wymienia tytuły innych słowników pomocnych w takiej sytuacji – wyszukuje w internecie informacje o co najmniej dwóch publikacjach innych niż słowniki, zawierających wiedzę o poprawnej pisowni w języku polskim |
1 |
I.1.2 I.2.1 I.2.3 I.3.3 III.2.1 III.2.4 |
17.
Miłość i śmierć –dwie siostry |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Co zostało z tamtych lat… s. 25
Słownik symboli |
– Mirosław Kuźniak, „Lechoń”
– Edward Munch, „Taniec życia” |
obraz poetycki, zasada kontrastu | – wypisuje ze słownika po dziesięć znaczeń barwy czarnej i białej
– wyjaśnia, w jaki sposób wiersz Mirosława Kuźniaka nawiązuje do utworu Jana Lechonia „Pytasz, co w moim życiu z wszystkich rzeczą główną…”? – wymienia elementy składające się na obraz poetycki – tłumaczy, kim są dwie siostrzyce – opisuje nastrój wiersza – uzasadnia, że utwór został zbudowany na zasadzie kontrastu – wskazuje wers zawierający przesłanie utworu – wskazuje, które elementy na obrazie Edwarda Muncha mają znaczenie przenośne – opisuje obraz Edwarda Muncha |
– opracowuje mapę myśli dotyczącą miłości i śmierci przedstawianych w malarstwie |
1 |
I.1.2 I.2.1 I.2.3 II.1.1 II.1.2 II.2.4 II.3.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.4 |
18.
Gdy miłość wypełnia człowieka |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Co zostało z tamtych lat… s. 26 |
– Anna Świrszczyńska,
„Jestem napełniona miłością” |
postać Anny Świrszczyńskiej, nawiązanie do dwudziestolecia międzywojennego, | – podaje imię i nazwisko pisarki dwudziestolecia międzywojennego nazywanej mistrzynią poetyckich miniatur
– układa trzy porównania z wyrażeniem człowiek napełniony miłością – wymienia tytuły utworów Anny Świrszczyńskiej – określa, kim jest podmiot literacki w wierszu – wypowiada się na temat skojarzeń i obrazów, jakie wywołuje lektura utworu – opisuje, jakimi środkami stylistycznymi został wyrażony stan emocjonalny osoby mówiącej – wyraża swój sąd na temat, czy prostota i oszczędna forma utworu pomagają czy utrudniają w jego odbiorze – tłumaczy, jak rozumie wyrażenie wielkie życie – wyjaśnia znaczenie ostatniego wersu utworu |
– określa, w jaki sposób poetka nawiązuje do dwudziestolecia międzywojennego
– zapisuje w zeszycie, jakie pytania warto byłoby zadać osobie, której życie można nazwać wielkim – aktywnie bierze udział w dyskusji na temat „O miłości na smutno i na wesoło” |
1 |
I.1.2 I.1.6 II.1.1 II.1.2 II.2.2 II.2.5 II.3.1 II.3.2 II.4.2 III.1.1 III.1.5 III.2.3 |
19.
Zrozumieć surrealizm… |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Co zostało z tamtych lat… s. 27–29 |
– Boris Vian, „Jesień w Pekinie” (fragmenty) | postać Borisa Viana, surrealizm, elementy świata przedstawionego, absurd, komizm | – wymienia tytuły powieści Borisa Viana
– gromadzi informacje o głównym bohaterze – określa cel podróży Amadeusza – uzupełnia schemat dotyczący podróży głównego bohatera – dzieli elementy świata przedstawionego na realistyczne i nierealistyczne – wskazuje zabawne fragmenty tekstu – określa, jakimi prawami rządzi się opisana w utworze rzeczywistość – przedstawia najważniejsze założenia surrealizmu – opowiada swój najciekawszy sen |
– udowadnia, że przeczytane fragmenty nawiązują do założeń surrealizmu |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.1 III.1.1 |
20.
Jakie tajemnice skrywa rodzinny dom? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Motyw domu i bezdomności s. 30–31 |
– Hanna Kowalewska, „Tego lata, w Zawrociu” (fragmenty) | rodzaje narracji, pamiętnik | – opisuje, co może czuć człowiek wchodzący do nieznanego pomieszczenia
– wskazuje fragmenty świadczące o tym, kim jest narrator i do kogo się zwraca – nazywa uczucia Matyldy – określa, czego można dowiedzieć się o babce Aleksandrze z jej pamiętnika – charakteryzuje za pomocą przymiotników atmosferę panującą w Zawrociu – określa, co, według autorki, czuła babcia przed śmiercią – wyjaśnia, czy poprzedni mieszkańcy domu byli szczęśliwi – nadaje fragmentom tekstu tytuły |
– bierze udział w dyskusji na temat korzyści, jakie może czerpać młody człowiek ze spotkania z przeszłością |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.3 II.2.7 II.4.2 II.4.3 III.1.5 |
21.
Pielęgnujmy tradycje rodzinne! |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Motyw domu i bezdomności s. 32–33 |
– ksiądz Jan Twardowski, „Autobiografia. Myśli nie tylko o sobie” (fragmenty) | postać księdza Jana Twardowskiego, tradycja, dom rodzinny | – opowiada o pierwszym wspomnieniu ze swojego dzieciństwa
– określa, w ilu miejscach mieszkał w dzieciństwie ksiądz Jan Twardowski i które z nich uznał za swój dom – wymienia postacie i zdarzenia, które autor wspomina po latach – tłumaczy, w jaki sposób wydarzenia historyczne wpłynęły na atmosferę w domu rodzinnym poety – wyjaśnia, co dla poety oznacza wyrażenie typowy dom – wyjaśnia, dlaczego dom rodzinny widać, choć go nie ma – wyjaśnia, czy fragmenty autobiografii poety przynoszą odpowiedź na pytanie postawione w motcie tekstu – interpretuje tytuł tekstu – wymienia tradycje pielęgnowane w domu rodzinnym autora wspomnień |
– odszukuje w różnych źródłach relacje sławnych ludzi o ich dzieciństwie |
1 |
I.1.2 I.2.1 II.1.2 II.2.5 II.3.2 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.1.3 |
22. i 23.
Bezdomność – cichy problem |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Motyw domu i bezdomności s. 34–35
Nagranie piosenki Roberta Kasprzyckiego „Niebo do wynajęcia” |
– Magdalena Bogdańska-Maciak, „Piekło na ziemi” (fragment) | problem bezdomności, charakterystyka, frazeologizmy
z wyrazem szczęście i nieszczęście, streszczenie |
– podaje swoje skojarzenia z wyrażeniem piekło na ziemi
– bierze udział w rozmowie o docenianiu podstawowych dóbr i wygód materialnych – wymienia nieszczęścia, które spotkały rodzinę bohatera i określa, w jaki sposób wpłynęły one na postrzeganie świata przez chłopca – podaje swoje rozumienie opinii psychologa na temat bohatera – nazywa emocje towarzyszące chłopcu od chwili tragicznego wydarzenia – wybiera rzeczowniki najlepiej określające Radka – redaguje krótką charakterystykę postaci Radka – odszukuje w tekście fragmenty, w których zostały opisane różne reakcje ludzi na nieszczęście innych – wypisuje z utworu zwroty i wyrażenia potoczne oraz określa ich funkcje – wyjaśnia znaczenie wypowiedzi chłopca – wskazuje związki frazeologiczne odpowiadające sytuacji przedstawionej w tekście – redaguje streszczenie omawianego fragmentu – rozwija podaną myśl |
– wyjaśnia, w jaki sposób tekst piosenki Roberta Kasprzyckiego nawiązuje do tematu artykułu |
2 |
I.1.1 I.1.2 II.1.2 II.2.1 II.4.3 III.1.1 III.1.4 III.2.4
|
25.
Najmniejsze cząstki wyrazu – głoski i litery |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Laboratorium języka s. 57 |
– „Głoski i litery”
|
głoska, litera, rodzaje głosek (miękkie, twarde, nosowe, ustne, dźwięczne, bezdźwięczne), samogłoska, spółgłoska | − podaje definicję głoski i litery
− omawia podział głosek − wskazuje głoski, którymi różnią się podane pary wyrazów i klasyfikuje te głoski ze względu na dźwięczność, twardość, nosowość – wyjaśnia, dlaczego ciche, niewyraźne wymawianie słów może spowodować nieporozumienia między rozmówcami – przedstawia w dialogu sytuację, w której niestaranna wymowa doprowadziła do nieporozumienia – podaje przykłady imion rozpoczynających się od wskazanej głoski |
1 |
III.1.7 |
|
26.
O zjawiskach fonetycznych |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Laboratorium języka s. 58–59 |
– „Upodobnienia i uproszczenia wyrazowe” | rodzaje upodobnień, uproszczenia grup spółgłoskowych, udźwięcznienie, ubezdźwięcznienie na końcu wyrazu, ubezdźwięcznienie, upodobnienie międzywyrazowe, upodobnienie wewnątrzwyrazowe | – wskazuje słowa, w których zaszły uproszczenia grup spółgłoskowych i opisuje, na czym one polegają
– wyjaśnia, czym różni się wymowa słów: kod i grzyb w podanych zdaniach – wskazuje w podanym tekście wyrazy, których wymowa różni się od pisowni |
1 |
I.1.2 |
|
27.
Reżyser teatralny a filmowy |
Podręcznik do
kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Teatr a film s. 40–41 |
– Andrzej Wajda, „Dlaczego pracuję w teatrze?” (fragment) | reżyser teatralny, reżyser filmowy, aktor, adaptacja teatralna, imitować | – dzieli tekst Andrzeja Wajdy na logiczne części i nadaje im tytuły
– przytacza opinię reżysera na temat aktorów filmowych i teatralnych – wymienia różnice między filmem a teatrem – opisuje relację reżyser – aktor w teatrze i filmie – przedstawia pogląd Andrzeja Wajdy na rolę reżysera teatralnego – uzasadnia, podając dwa argumenty, kto ma trudniejsze zadanie do wykonania: reżyser teatralny czy filmowy – wyjaśnia, na czym polega naturalność kina i sztuczność teatru – odszukuje w tekście odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule |
– wymienia różnice między filmem a teatrem
– przedstawia swoje zdanie w kwestii: teatr jest sztuką formy, a kino żyje imitacją życia |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.2 II.2.11 II.3.1 III.2.11 |
28.
O wyższości teatru |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Teatr a film s. 42–43 |
– Rafał Siemko, „Wolę teatr” (fragment) | spektakl teatralny, artykuł, sprawozdanie z przedstawienia teatralnego, list | – pisze sprawozdanie z wizyty w teatrze
– tworzy listę portali internetowych poświęconych kinu i teatrowi – opisuje swoje wrażenia po lekturze artykułu – opowiada, jak autor ukazuje zwyczaj chodzenia do kina oraz uczęszczania do teatru – wyjaśnia, do jakich wniosków dochodzi Rafał Siemko, porównując kino i teatr – przedstawia swoje stanowisko w kwestii poruszonej przez autora artykułu i formułuje argumenty na poparcie swojego stanowiska – wynotowuje wady i zalety kina oraz teatru wspomniane w artykule – określa, czym – według Rafała Siemki – teatr konkuruje z filmem – omawia język artykułu – zastępuje określenia potoczne występujące w tekście neutralnymi synonimami i tłumaczy, jak ta zmiana wpłynęła na wymowę artykułu |
– bierze udział w głosowaniu, aby rozstrzygnąć, która forma – kino czy teatr – cieszy się większą popularnością
– pisze list do autora artykułu, w którym udowadnia, że kino jest wartościową dziedziną sztuki |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.9 I.1.10 III.1.2 III.1.5 |
30.
Z akcentem na… |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Laboratorium języka s. 60–63 |
– „Akcent, intonacja”
– „Błędy fonetyczne” |
akcent, intonacja, błędy fonetyczne | – wyjaśnia, czym jest akcent i intonacja
– podaje zasady akcentowania w języku polskim – wskazuje wyrazy, w których akcent pada na 3. lub 4. sylabę od końca – przekształca zdania z czasownikami z cząstkami: bym, by, byśmy i poprawnie akcentuje te wyrazy – wskazuje w liczebnikach sylaby akcentowane – wypowiada podane zdanie z różną intonacją w zależności od intencji – pisze apel, w którym używa czasowników w trybie przypuszczającym – określa, jakie tempo czytania i sposób intonacji są najbardziej odpowiednie dla charakteru danej wypowiedzi – wyjaśnia, jakie są najczęstsze błędy fonetyczne i jak ich unikać – wskazuje w tekście słowa, których wymowa może sprawiać trudność – korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny – wskazuje nawiasy, w których zapisano poprawną wymowę podanych wyrazów – wskazuje w wyrazach sylaby akcentowane |
– identyfikuje błędy popełnione w trakcie wymawiania zdań |
1 |
I.1.1 I.1.2 III.1.1 III.1.2 III.1.7 III.1.9 (szkoła podstawowa klasy IV–VI) |
31. i 32.
Powtórzenie wiadomości z nauki o języku
+ spr |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 s. 64–66 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę i umiejętności” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– nauka o języku: norma językowa, głoska, litera, uproszczenia i upodobnienia językowe, akcent, intonacja, błąd językowy
– formy wypowiedzi: CV, życiorys |
– powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– redaguje CV wymyślonej osoby – podaje pięć argumentów uzasadniających, dlaczego należy przestrzegać normy językowej – tworzy zgodnie z normą wzorcową formy podanych wyrazów – rozpoznaje w wyrazach upodobnienia fonetyczne i określa ich kierunek – odczytuje podane wyrazy, poprawnie je akcentując – stosuje odpowiednią intonację w zdaniu |
– układa czterowersowy wiersz dowolnej treści, zawierający jak najwięcej wyrazów
o trudnej wymowie |
2 |
I.1.1 I.1.2 III.1.1 III.1.2 III.2.1 III.1.9 (szkoła podstawowa klasy IV–VI) |
33.
Pamiątki przeszłości – dwudziestolecie międzywojenne |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 s. 46–47 |
„Śladami epoki” | postać Coco Chanel, najważniejsze odkrycia
i wydarzenia związane z międzywojniem |
– wymienia najważniejsze odkrycia
i wydarzenia międzywojnia – w kilku zdaniach prezentuje sylwetkę Coco Chanel – określa rolę dekretu przyznającego prawa wyborcze kobietom – gromadzi informacje o Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów – wypowiada się na temat znaczenia nagrody amerykańskiej Akademii Filmowej – Oscara |
1 |
I.1.2 I.2.1 III.1.1 |
|
34. i 35.
Powtórzenie wiadomości literackich
+ spr |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 s. 48–49 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę i umiejętności” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– ważne zagadnienia: konsumpcjonizm, przyjaźń, motyw domu i bezdomności, dawni i współcześni mieszkańcy miast, między jawą a snem, obowiązek wobec ojczyzny, sprawy dnia codziennego, miłość i śmierć, rola poety
– środki stylistyczne: przerzutnika poetycka, prozaizm, neologizm poetycki – filozofia: Oswald Spengler, Henri Bergson – słowa klucze: psychologia, skamandryci, kryzys gospodarczy, awangarda, rozwój kinematografii, emancypacja kobiet, muzyka jazzowa, świat kawiarni i kabaretów, totalitaryzm – sztuka: abstrakcjonizm, Bauhaus, kubizm, surrealizm, ekspresjonizm – liryka: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska „Miłość”, Anna Świrszczyńska „Jestem napełniona miłością”, Jan Lechoń „Pytasz, co w moim życiu z wszystkich rzeczą główną…’, Mirosław Kuźniak „Lechoń”, Bolesław Leśmian „*** [„Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze”], wiersz wolny Julian Przyboś „Gmachy”, wiersz sylabiczny Julian Tuwim „Mieszkańcy”, Andrzej Bursa „Uwaga dramat” – epika: Maria Dąbrowska „Przyjaźń” |
– powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– czyta ze zrozumieniem tekst o charakterze nieliterackim – pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.2.1 II.2.10 II.2.11 II.3.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 |
|
36.
Literatura i sztuka czasów pogardy |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 66–69 |
– „Wprowadzenie do epoki”
– „Epoka pieców i krematoriów” – „Od kiedy do kiedy?” – „Za murami getta” – „Życie Polaków pod okupacją” – „Historia a literatura” –„Sztuka w czasach pogardy” – „Teatry i kabarety” |
getto, kacet, łagry, lagry, Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa, konspiracja, krematorium, walka z kulturą polską, tajne nauczanie, sztuka propagandowa, emigracja | – wymienia wyrażenia odnoszące się do czasów II wojny światowej, które odzwierciedlają tragizm tamtych wydarzeń
– określa daty graniczne epoki – opowiada, w jaki sposób Polskie Państwo Podziemne walczyło z okupantem – przedstawia, jak rozwijała kultura i sztuka w gettach |
– podaje najważniejsze wydarzenia łączące się z datami granicznymi epoki
– charakteryzuje życie Polaków pod okupacją – omawia problematykę dzieł powstających w czasie II wojny światowej |
1 |
I.1.2 II.2.11 II.3.2 II.4.1 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.2.4 |
37.
Walka w obronie ojczyzny |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 70 |
– Andrzej Trzebiński, „Ojczyzna wzywa nas do boju” | patriotyzm, walka, metafora, powtórzenie | – podaje synonimy słów: bój, wódz, imperium
– wyjaśnia, kim jest podmiot literacki oraz w czyim imieniu i do kogo się zwraca – cytuje odpowiednie fragmenty utworu – odnajduje w wierszu metafory i wyjaśnia, jak je rozumiesz – wskazuje w tekście powtórzenia i określ ich funkcję – nazywa na podstawie wiersza nastroje panujące wśród Polaków na początku wojny i określa, jakie były ich nadzieje – podaje, do jakich skojarzeń swojego pokolenia odwołuje się poeta, gdy pisze o matce i męce – uzasadnia związek zamieszczonego zdjęcia z wierszem Andrzeja Trzebińskiego |
– interpretuje słowa Cypriana Kamila Norwida: Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek i pisze rozprawkę na ten temat
– określa, w jakich epokach szczególną rolę odgrywała poezja patriotyczna i do jakich wydarzeń nawiązywała |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.2.3 II.2.1 II.2.2 II.2.4 II.4.1 III.1.5 |
38.
Pamiętajmy o tych, co oddali życie za ojczyznę |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 71
Film Andrzeja Wajdy „Katyń” |
– Kazimiera Iłłakowiczówna, „Kolęda katyńska” | podmiot literacki, metafora, budowa stroficzna wiersza | – podaje określenia do słowa kolęda
– prezentuje krótką wypowiedź na temat wydarzeń w Katyniu podczas II wojny światowej – określa tematykę wiersza – wskazuje metafory zawarte w utworze – wyjaśnia, dlaczego podane wyrazy zostały zapisane wielką literą – opisuje nastrój wiersza – analizuje budowę zwrotek i odnajduje miejsce, w którym została zaburzona regularność konstrukcji utworu |
– przygotowuje wyczerpującą wypowiedź na temat wydarzeń
w Katyniu podczas II wojny światowej – omawia sens metafor użytych przez poetkę – wymienia środki stylistyczne, które budują nastrój w utworze – określa związek między zaburzeniem regularności budowy wiersza a ideą utworu – wskazuje środki, które zastosował Andrzej Wajda w filmie „Katyń”, aby nakłonić widza do refleksji nad historią |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.2.1 II.1.1 II.1.2 II.2.4 II.2.5 II.3.1 II.3.2
|
39., 40., 41., 42.
Arkady Fiedler „Dywizjon 303” |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 72 |
– Arkady Fiedler, „Dywizjon 303” | bitwa o Anglię, Dywizjon 303 | – wyjaśnia, na podstawie „Dywizjonu 303” oraz źródeł historycznych, w jaki sposób polscy lotnicy weszli w skład sił powietrznych Anglii
– podaje pełną nazwę dywizjonu opisanego przez Arkadego Fiedlera i wyjaśnia, do jakich tradycji ona nawiązuje – wskazuje, kto początkowo dowodził Dywizjonem 303 i jaką miał opinię na temat polskich żołnierzy – wymienia polskich dowódców jednostki – określa, kto jest bohaterem utworu – wyjaśnia, jakie warunki musieli spełniać kandydaci na pilotów myśliwców i podaje cechy wymienione w utworze – wskazuje, kogo autor opisuje jako szare korzenie bujnych kwiatów – tłumaczy, w jaki sposób Arkady Fiedler nazywa polskie i niemieckie samoloty i określa, jaką rolę odgrywają w utworze te sformułowania – określa stosunek narratora do relacjonowanych wydarzeń i wyjaśnia, jakie środki językowe na to wskazują – redaguje plan wydarzeń ukazanych w „Dywizjonie 303” – podaje datę decydującej bitwy o Anglię i przedstawia w punktach jej przebieg |
– gromadzi informację na temat tego, kto jest autorem słów: Nigdy w dziedzinie ludzkich konfliktów tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym i w jakich okolicznościach zostały one wypowiedziane i dlaczego
– wskazuje, do jakich gatunków literackich nawiązuje utwór Arkadego Fiedlera i uzasadnia swoją odpowiedź – pisze wypracowanie na temat: „Rola bitwy o Anglię w dziejach Europy” – przygotowuje plakat przedstawiający dokonania lotników Dywizjonu 303 i ilustruje go materiałami odszukanymi w dostępnych źródłach |
4 |
I.1.1 I.1.2 I.2.1 II.1.1 II.2.2 II.2.1 II.2.3 II.2.6 II.3.1 II.3.2 II.4.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 III.1.8 |
43.
Janusz Korczak – opiekun sierot |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 73–74 |
– Władysław Szlengel, „Kartka z dziennika Akcji” (fragment) | postacie Władysława Szlengela i Janusza Korczaka, podmiot literacki, język poetycki | – odszukuje w różnych źródłach informacje o Januszu Korczaku
– określa, o jakim wydarzeniu jest mowa w utworze – wyjaśnia, w jaki sposób ujawnia się podmiot literacki i wskazuje w utworze odpowiednie miejsca – nazywa uczucia osoby mówiącej w wierszu i wyjaśnia, czym są one wywołane – porównuje ukazany w tekście obraz wojennej Warszawy z wyglądem dzieci – wskazuje w utworze fragmenty dotyczące Janusza Korczaka i formułuje ocenę tej postaci na podstawie tekstu – wyjaśnia sens słów ostatniej zwrotki – charakteryzuje język, jakim posługuje się poeta |
– krótko omawia postać Władysława Szlengela i Janusza Korczaka
– tłumaczy, czemu służy zastosowany styl wypowiedzi – bierze aktywny udział w dyskusji na temat: Czy warto poświęcać się dla dobra innych ludzi? – przygotowuje prezentację na temat: Artyści o wojnie |
1 |
I.1.2 I.1.6 I.2.1 II.1.2 II.3.1 II.3.2 II.4.1 II.4.2 II.4.3 III.1.5 |
44., 45., 46., 47.
Aleksander Kamiński „Kamienie na szaniec” |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 75 |
– Aleksander Kamiński „Kamienie na szaniec”
– „Kamienie na szaniec” w reż. Roberta Glińskiego |
akcja pod Arsenałem, Szare Szeregi, sabotaż, dywersja | – określa, w jaki sposób fragment wiersza Juliusza Słowackiego „Testament mój” odnosi się do „Kamieni na szaniec”
– wyjaśnia, co znaczy ostatni wers utworu – podaje ramy czasowe, w których rozgrywają się wydarzenia opisane w powieści – zaznacza na planie Warszawy miejsca, w których rozgrywa się akcja utworu Aleksandra Kamińskiego – korzysta ze słownika wyrazów obcych i wyjaśnia, co oznaczają terminy sabotaż i dywersja – używa słów sabotaż i dywersja w krótkiej notatce dotyczącej akcji utworu – rozwija skrótowce: AK, SzSz, GS i omawia, czym zajmowały się poszczególne organizacje – wyjaśnia, w jaki sposób rodziny, w których wychowywali się bohaterowie utworu, oraz szkoły, do których uczęszczali, wpłynęły na ukształtowanie się ich charakterów i postaw – określa, do jakiej drużyny harcerskiej należeli Rudy, Alek i Zośka – podaje przykłady umiejętności, które chłopcy zdobyli w harcerstwie – charakteryzuje Rudego, Alka i Zośkę i podaje ich cechy wspólne i odmienne – opowiedz, w jakich okolicznościach doszło do aresztowania Rudego – pisze plan poszczególnych etapów akcji pod Arsenałem – przedstawia, jakie mieli plany na przyszłość bohaterowie „Kamieni na szaniec” – tłumaczy, dlaczego fragmenty opisujące śmierć Alka i Rudego oddziałują na emocje czytelników – uzasadnia swoją odpowiedź na pytania: Czy narrator dobrze orientuje się w ukazywanych wydarzeniach? Czy jest w nie emocjonalnie zaangażowany? |
– poszukuje w różnych źródłach informacji o tym, w jaki sposób
Polacy walczyli z okupantami podczas II wojny światowej i tworzy notatkę na ten temat w formie mapy myśli – wypowiada się na temat filmu „Kamienie na szaniec” |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.2.1 I.2.3 II.2.1 II.3.1 II.3.2 II.4.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 |
48.
Tragizm pokolenia Kolumbów |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Czasy wojny i okupacji s. 76–77 |
– Krzysztof Kamil Baczyński, „Dwie miłości”
– Rafael Santi, „Święty Michał pokonuje szatana” |
postać Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, pokolenie Kolumbów, podmiot literacki, monolog liryczny | – gromadzi materiały dotyczące przedstawień tematu miłości i śmierci w literaturze, malarstwie i filmie i prezentuje te informacje w formie plakatu
– określa, kim jest osoba mówiąca w wierszu i do kogo się zwraca – wskazuje dwa rodzaje miłości, o których jest mowa w utworze – określa, jakimi cechami odznaczał się średniowieczny rycerz i wskazuje, o których z nich jest mowa w trzeciej zwrotce tekstu – wyjaśnia sens dwóch ostatnich wersów wiersza – wymienia określenia, jakimi podmiot literacki opisuje ojczyznę – uzasadnia, czy utwór „Dwie miłości” można uznać za monolog liryczny – tłumaczy, przed jakimi problemami stanęli młodzi ludzie w czasie II wojny światowej, a z jakimi trudnościami obecnie spotykają się jego rówieśnicy |
– określa, dla jakich wartości można poświęcić miłość do rodziny lub drugiego człowieka i czy taki wybór jest łatwy oraz uzasadnia swoją opinię na przykładzie losów wybranych bohaterów literackich i filmowych
– krótko charakteryzuje postać Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – wskazuje podobieństwa między obrazem Rafaela Santiego a wierszem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.2 II.2.11 II.3.1 II.3.2 II.4.1 II.4.2 III.1.1 |
49.
Malarska wizja czasów wojny i okupacji |
Podręcznik do
kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Bolesne wspomnienia wciąż powracają, Dzieła sztuki pod lupą, s. 78–79 |
– Zdzisław Beksiński (bez tytułu)
– Max Ernst, „Dzień i noc” |
postacie Zdzisława Beksińskiego i Maksa Ernsta, kompozycja, tonacja kolorystyczna | – opisuje elementy obrazów Zdzisława Beksińskiego i Maxa Ernsta
− wskazuje podobieństwa między obydwoma dziełami − określa kolorystykę obu dzieł − wymienia elementy realistyczne i fantastyczne tworzące kompozycję Zdzisława Beksińskiego − omawia, co mogą symbolizować poszczególne obiekty widoczne na obrazach − proponuje tytuł, który można by nadać dziełu Zdzisława Beksińskiego – odszukuje w dostępnych źródłach wiadomości o obydwu twórcach − określa, jakie związki mogą mieć obejrzane dzieła z literaturą wojny i okupacji |
− wypowiada się na temat skojarzeń i odczuć wywoływanych przez elementy obu dzieł
− określa, co mogą symbolizować jasne płaszczyzny w obrazie Maxa Ernsta − wyjaśnia, w jaki sposób tonacja kolorystyczna wpływa na nastrój prac − tłumaczy, w jaki sposób wpływa brak tytułu pracy polskiego malarza na odgadywanie znaczeń dzieła − przedstawia w ciekawej formie graficznej najważniejsze wiadomości o obydwu twórcach. |
1 |
I.2.1 II.2.11 II.3.1 III.1.1 III.1.4
|
50.
Podanie i list motywacyjny |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Laboratorium języka s. 110–113 |
– „Podanie”
– „List motywacyjny” |
podanie, list motywacyjny | – wymienia główne elementy wskazanych form wypowiedzi
– tworzy podanie oraz list motywacyjny zgodnie ze wskazówkami – dostosowuje styl wypowiedzenia do wypowiedzi – formułuje argumenty, aby uzasadnić prośbę wyrażoną w podaniu – przyporządkowuje argumenty, które mogłyby się znaleźć w listach motywacyjnych skierowanych do wymienionych adresatów |
1 |
III.1.1 III.1.2 III.2.2 |
|
51.
Jak ukoić ból? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bolesne wspomnienia wciąż powracają s. 80 |
– Tadeusz Różewicz, „Jak dobrze”
– Arnold Böcklin, „Wojna” – Salvador Dalí, „Oblicze wojny” |
postać Tadeusza Różewicza, podmiot literacki, frazeologizmy | – wymienia tytuły zbiorów poetyckich Tadeusza Różewicza
– wyjaśnia znaczenie frazeologizmów z wyrazem serce – określa, kim jest podmiot literacki i jakie wyraża uczucia – tłumaczy, dlaczego w tekście powtarza się wyrażenie jak dobrze – proponuje sposoby ukojenia bólu związanego z dramatycznymi doświadczeniami |
– omawia krótko postać Tadeusza Różewicza
– tłumaczy, dlaczego czasowniki mogę, jestem zapisano wielką literą – wyjaśnia, jakie skojarzenia ze słowami las, drzewo i serce mogą mieć ludzie, którzy przeżyli wojnę – porównuje obraz Arnolda Böcklina „Wojna” z dziełem Salvadora Dalego „Oblicze wojny” – dokonuje analizy i interpretacji porównywanych obrazów |
1 |
I.1.2 I.2.1 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.2.11 II.3.1 II.3.2 III.1.1 III.2.4 |
52. i 53.
Zachować godność ludzką w nieludzkich warunkach |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bolesne wspomnienia wciąż powracają s. 81–82 |
– Karolina Lanckorońska,
„Wspomnienia wojenne” (fragment) |
postać Karoliny Lanckorońskiej, rodzaj narracji | – przygotowuje krótkie wystąpienie na temat obozów zagłady w Polsce, w którym wyjaśnia, dlaczego powstawały takie miejsca oraz jak traktowano w nich ludzi
– określa rodzaj narracji prowadzonej w tekście – opowiada, jak autorka radziła sobie z więzienną rzeczywistością – przedstawia sytuację, którą autorka tekstu opisuje słowami: przyszły chwile, w których przeklinałam własne uszy – wskazuje fragmenty ukazujące, czym dla bohaterki była godność ludzka – odszukuje fragmenty, z których wynika, jakie wartości cenili SS-mani, a jakie więźniowie – gromadzi argumenty do dyskusji na podany temat |
– krótko omawia postać Karoliny Lanckorońskiej
– ocenia wpływ narracji na odbiór opisywanych wydarzeń – charakteryzuje styl wypowiedzi autorki – ustala, czy bohaterkę tekstu można nazwać altruistką i uzasadnia swoją opinię – zapisuje w zeszycie refleksje na temat wartości wyznawanych przez SS-manów i więźniów |
2 |
I.1.2 I.2.1 II.1.2 II.2.3 II.3.2 II.4.1 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.1.5 |
54. i 55.
Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bolesne wspomnienia wciąż powracają s. 83–86 |
– Edward Toczek, „Wspomnienia syberyjskiego zesłańca” (fragmenty)
– Aleksander Sochaczewski, „Pożegnanie Europy” |
czas i miejsce akcji, narrator, rozprawka, apogeum | – opowiada o sytuacji przedstawionej na obrazie „Pożegnanie Europy” Aleksandra Sochaczewskiego
– określa czas i miejsce akcji utworu – przedstawia warunki, w jakich odbywał się transport więźniów – nazywa uczucia towarzyszące narratorowi podczas pierwszych dni pobytu w Rosji – odszukuje fragment wyjaśniający przyczynę aresztowania rodziny Toczków – opisuje miejsce, do którego trafiły polskie rodziny po wywiezieniu z kraju – tłumaczy słowa bohatera: Zrozumiałem beznadziejność położenia, uświadomiłem, co nas tu czeka, po co nas tu przywlekli – przedstawia swoje zdanie w kwestii, czy wspólne nieszczęście zbliża ludzi do siebie i dodaje im sił, czy przeciwnie – uzupełnia tabelę informacjami na temat zachowania radzieckich strażników i polskich więźniów |
– nazywa emocje widoczne na twarzach postaci ukazanych na obrazie Aleksandra Sochaczewskiego
– wyjaśnia na podstawie dostępnych źródeł, z jakimi faktami historycznymi mają związek wydarzenia ukazane przez narratora – komentuje fragment wyjaśniający przyczynę aresztowania rodziny Toczków – redaguje rozprawkę, w której uzasadnia słuszność słów Ernesta Hemingwaya: Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać, dbając o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną |
2 |
I.1.2 I.2.1 II.1.2 II.2.11 II.3.1 II.3.2 III.1.1 III.1.4
|
56., 57, 58., 59.
Miron Białoszewski „Pamiętnik z powstania warszawskiego” |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bolesne wspomnienia wciąż powracają s. 87 |
– Miron Białoszewski, „Pamiętnik z powstania warszawskiego” | pamiętnik, narracja pamiętnikarska | – określa, w jaki sposób wypowiadają się ludzie pod wpływem emocji i jak budują wówczas swoje wypowiedzi
– omawia, w jaki sposób Miron Białoszewski opowiada o swoich przeżyciach wojennych – opisuje na podstawie utworu oraz innych źródeł opowiedz, jakie warunki życia panowały w Warszawie podczas powstania – wskazuje, w jaki sposób mieszkańcy Warszawy radzili sobie w wojennej rzeczywistości i podaje przykłady z utworu – charakteryzuje trzech bohaterów tekstu – układa plan wydarzeń opisanych w „Pamiętnik z powstania warszawskiego” – określa, jakiego typu zdań jest w utworze najwięcej i jakie znaczenie dla wymowy tekstu ma długość i rodzaj wypowiedzeń wykorzystywanych przez Mirona Białoszewskiego – uzasadnia, że dzieło Mirona Białoszewskiego jest pamiętnikiem – określa, jakie możliwości zapewnia autorowi forma przekazu artystycznego jakim jest pamiętnik – omawia na podstawie tekstu wpływ tragicznych przeżyć na więzi międzyludzkie |
– wyjaśnia, czy utwór Białoszewskiego ma wartość dokumentalną
– odpowiada, czy i w jakim stopniu można utożsamić głównego bohatera z postacią autora oraz uzasadnia swoje zdanie – opisuje jeden dzień ze swojego życia w formie pamiętnika – pisze, jaki związek mogą mieć słowa Josifa Brodskiego: Człowiek ma w życiu dwa wyjścia: kształtować rzeczywistość lub poddać się jej z utworem Mirona Białoszewskiego |
4 |
I.1.1 I.1.2 I.2.1 I.3.6 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.3 II.2.6 II.2.7 II.3.1 II.3.2 II.4.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 |
60.
Tragiczne losy bohaterów opowiadania Idy Fink |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bolesne wspomnienia wciąż powracają s. 88–89
Film „Życie jest piękne” Roberto Benigniego |
– Ida Fink, „Skrawek czasu” (fragment)
– Andrzej Wróblewski, „Rozstrzelanie II” |
Holokaust, rodzaj narracji | – podaje swoje skojarzenia z pojęciami dzieciństwa i dojrzałości
– wymienia tytuły utworów Idy Fink – określa rodzaj narracji w utworze – opowiada, jaki los spotkał opisanych w utworze mieszkańców miasteczka – wyjaśnia, dlaczego młody mężczyzna opuścił kryjówkę – przedstawia swoją opinię na temat tego, czy w trudnych chwilach lepiej przebywać w samotności, czy z bliskimi osobami – wyjaśnia, dlaczego o prozie Idy Fink mówi się, że o sprawach okropnych się nie krzyczy, a mówi szeptem |
– krótko omawia postać Idy Fink
– wyjaśnia funkcję zastosowanej narracji – uzasadnia trafność umieszczenia obrazu Andrzeja Wróblewskiego „Rozstrzelanie II” przy tekście Idy Fink – opowiada, w jaki sposób został przedstawiony Holokaust w filmie „Życie jest piękne” – rozważa, czy przeżycia wojenne mogą być tematem komedii |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.2 II.2.3 II.2.11 II.3.2 II.4.2 III.1.1 |
61.
Zwyczajni – niezwyczajni |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bohaterowie dnia codziennego s. 90–91 |
– Gustaw Holoubek, „Wspomnienia z niepamięci” (fragment) | charakterystyka postaci | – formułuje temat przeczytanego tekstu
– wymienia postacie z tekstu i określa, które zasługują na miano bohatera – wyjaśnia, za co autor cenił i podziwiał Zosię oraz jej męża – opisuje atmosferę panującą w domu górali – wymienia wartości, według których było wychowane młode pokolenie opisane w utworze – prezentuje własne rozumienie podanego stwierdzenia – wyjaśnia, czy tekst Gustawa Holoubka mówi o bohaterach dnia codziennego |
– nadaje własny tytuł przeczytanemu fragmentowi
– krótko charakteryzuje postacie występujące w tekście – tworzy listę osób, które zasługują na miano bohatera i uzasadnia swój wybór – określa swój stosunek do wartości przekazywanych w rodzinie górali – omawia, do czego nawiązuje zakończenie analizowanego fragmentu |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.1.2 III.1.4 III.2.11 |
62.
Jak porozumiewać się kulturalnie? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Laboratorium języka s. 114–116 |
– „Kultury nigdy za wiele” | kultura języka, komunikacja językowa, etyka słowa, agresja językowa, wulgaryzmy, negatywne nastawienie odbiorcy | – definiuje pojęcie etyka słowa
– podaje cechy etycznego i nieetycznego zachowania nadawcy i odbiorcy – określa, jakie są przejawy agresji językowej – układa dialog zgodny z zasadami etyki językowej – wyjaśnia, dlaczego wypowiedzi postaci ukazanych na ilustracjach nie spełniają podstawowych założeń etyki słowa – przekształca wypowiedzi, aby były zgodne z etyką słowa |
– wynotowuje z artykułów prasowych, programów telewizyjnych i audycji radiowych po dwa przykłady wypowiedzi zawierających elementy agresji językowej (bez wulgaryzmów) i przeredagowuje w zeszycie wybrane komunikaty tak, aby były one zgodne z zasadami etyki słowa |
1 |
I.3.1 III.1.6 |
63.
Czy każda chwila sprzyja bohaterstwu? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bohaterowie dnia codziennego s. 91–92 |
– Krystyna Siesicka, „Dwa portrety – Katarzyna, Łukasz” (fragment) | postać Krystyny Siesickiej, elementy świata przedstawionego, plan wydarzeń, charakterystyka | – wypowiada się na temat pomocy nieznajomym
– wymienia tytuły utworów Krystyny Siesickiej – układa plan wydarzeń przedstawionych w tekście – ustala, kim są bohaterowie utworu i co ich łączy – wskazuje narratora opowiadanej historii – odpowiada, czym kierował się Łukasz, przyprowadzając do szkoły Stefanka – redaguje charakterystykę Łukasza – wyjaśnia sens wypowiedzi Justyny |
– krótko omawia postać Krystyny Siesickiej
– ocenia zachowanie chłopca – wyjaśnia przytoczone słowa Władysława Broniewskiego i określa, w jaki sposób wiążą się one z postacią Łukasza |
1 |
I.1.2 I.3.5 II.1.2 II.2.1 II.2.3 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.1.4
|
64.
Ważne gesty |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bohaterowie dnia codziennego s. 93–95 |
– „Fryzjer dla bezdomnych: cięcie, które przywraca człowiekowi godność” – wywiad Łukasza Pilipa z Adamem Szulcem (fragment) | wywiad | – określa, do jakiego gatunku należy przeczytany przez Ciebie tekst
– wyjaśnia, jak rozumie tytułowe stwierdzenie, że cięcie […] przywraca człowiekowi godność – odpowiada, od czego zaczął swą działalność filantropijną Adam Szulc – przedstawia, jakie doświadczenia życiowe skłoniły bohatera tekstu do tego, by pomagać innym – tłumaczy, co jest najważniejsze – zdaniem Adama Szulca – w zawodzie fryzjera i cytuje odpowiedni fragment jego wypowiedzi – omawia, czego przede wszystkim uczy młodych fryzjerów bohater tekstu – prezentuje, jaka jest opinia Adama Szulca o szkołach zawodowych i ustosunkowuje się do jego stwierdzenia |
– przeprowadza wywiad z wybraną osobą z Twojego otoczenia, która pomaga potrzebującym |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.4 I.1.2 I.1.10 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.4.2 II.4.3 III.1.2 |
65.
Historia pewnego schroniska |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Bohaterowie dnia codziennego s. 96–97 |
– Małgorzata Moczulska, „Do serca przytul psa” | artykuł | – odszukuje w różnych źródłach informacje o organizacjach pomagających bezdomnym zwierzętom
– tłumaczy, dlaczego Robert Bienias postanowił założyć schronisko dla zwierząt – wymienia cechy charakteru, które pomogły bohaterowi w realizacji zamierzonego celu – przedstawia historię powstania schroniska w Uciechowie – wyjaśnia, na czym polega wyjątkowość Ośrodka Pomocy dla Zwierząt Porzuconych – wyraża swoje zdanie na temat projektu wirtualnej adopcji psów – gromadzi informacje o najbliższym schronisku dla zwierząt |
– opisuje wybraną organizację pomagającą bezdomnym zwierzętom
– prezentuje odpowiednie argumenty popierające projekt wirtualnej adopcji psów lub kontrargumenty – przeprowadza wywiad z pracownikiem schroniska dla zwierząt |
1 |
I.1.2 I.1.10 I.2.1 II.1.2 II.4.3 III.1.1
|
66.
Czy należymy do pokolenia pilota? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Radio czy telewizja? s. 98–99 |
– „Radio czy telewizja?”
– „Różne media, podobne zadania i cele” – „Dziennikarze o swojej pracy” |
radio, telewizja, reporter | – wymienia codzienne sytuacje,
w których towarzyszy nam radio i telewizja – omawia tematykę poruszaną przez dziennikarzy w podanych fragmentach artykułów – charakteryzuje pracę w radiu i telewizji na podstawie przeczytanych tekstów |
– przedstawia swoje rozumienie słów radio to teatr wyobraźni i określa, jakich cech wymaga od odbiorcy to medium
– prezentuje swoje stanowisko w sprawie stwierdzeń: • Każdy reporter jest trochę jak żołnierz. • Reporter radiowy jest trochę jak aktor teatralny. |
1 |
I.1.2 II.2.11 II.4.3 III.1.1
|
67.
Stworzeni do pracy w telewizji |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Radio czy telewizja? s. 100–101 |
– Dorota Wellman,
„Jak zostać zwierzem telewizyjnym?” (fragmenty) |
prezenterka telewizyjna, oglądalność, program telewizyjny | – rozwija w kilku zdaniach myśl: Telewizja oknem na świat
– określa, czego oczekuje od telewizji i wymienia kilka przyczyn, dla których korzysta z tego medium – wyjaśnia, na czym polega telewizyjna iluzja, o której wspomina Dorota Wellman – przedstawia, jakie tajniki pracy w telewizji zdradza prezenterka – tłumaczy, czym była akcja NR – wybiera z podanych określeń te, które – jego zdaniem – najlepiej opisują język tekstu i uzasadnia swój wybór, przytaczając odpowiednie cytaty – wymienia rodzaje programów telewizyjnych, o których wspomina autorka i uzupełnia tę listę o inne popularne programy emitowane w telewizji – ustosunkowuje się do opinii Doroty Wellman, że telewizja powinna wypełniać misję i podaje kilka argumentów na poparcie swojego zdania – wyjaśnia, jakiego rodzaju programy telewizyjne mają – zdaniem dziennikarki – największą oglądalność |
– proponuje własny program telewizyjny i opowiada o swoim pomyśle koleżankom i kolegom z klasy
– uczestniczy w klasowej debacie dotyczącej zalet i wad telewizji – wyjaśnia, czym powinien kierować się świadomy odbiorca telewizji |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.4 I.1.10 II.1.2 II.2.1 III.1.6 III.1.7 |
68. i 69.
Tworzenie i budowa wyrazów |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Laboratorium języka s. 117–124 |
– „Wyraz od podstaw”
– „Temat buduje, formant modeluje” – „Jaki formant, takie znaczenie” |
podstawa słowotwórcza, wyraz podstawowy, formant, wyraz pochodny, temat słowotwórczy, kategorie formantów, wyrazy niepodzielne słowotwórczo, rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne, rdzeń, oboczności w temacie, przedrostki, przyrostki, formant zerowy | – przedstawia sposób, w jaki powstają wyrazy
– wyjaśnia znaczenie terminów związanych z budową i tworzeniem wyrazów oraz rodziną wyrazów oraz podaje odpowiednie przykłady – uzupełnia zdania wyrazami utworzonymi od podanych słów – wskazuje w tekście wyrazy pochodzące od utworzonych bezokoliczników – tworzy wyrazy pochodne na podstawie ich opisu – wskazuje podstawy słowotwórcze w rzeczownikach – szuka w tekście rzeczowników niepodzielnych słowotwórczo – poprawnie zapisuje wyrazy z kłopotliwymi przyrostkami – wybiera wyraz, który różni się od pozostałych i uzasadnia swój wybór – tworzy od czasowników nazwy wykonawców czynności i podkreśla w tych słowach formanty – wymienia po dwa przykłady wyrazów należących do podanych kategorii |
– zapisuje jak najwięcej wyrazów pokrewnych od dowolnego czasownika z wykorzystaniem podanych przyrostków i przedrostków
– podaje nazwy osób i innych elementów widocznych na obrazie, które należą do wymienionych grup znaczeniowych – wyjaśnia, na czym polega humor żartu językowego i proponuje inny temat dowcipu opierający się na podanej zasadzie |
2 |
I.1.1 I.1.2 I.3.9 |
71.
Jeżeli nie radio, to co |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 Blok: Radio czy telewizja? s. 104–105 |
– Marek Niedźwiecki,
„Nie wierzę w życie pozaradiowe” |
osobowość radiowa, prezenter radiowy | – przedstawia swoją ocenę oferty programowej radia i telewizji i pisze krótką notatkę na ten temat w formie schematu
– określa, co jest – jego zdaniem – najważniejsze w pracy prezentera radiowego – opowiada, z którego medium korzysta częściej – z radia czy telewizji i tłumaczy, jakie są tego powody – charakteryzuje zawód prezentera radiowego na podstawie tekstu i przedstawia swoje zdanie na temat tego, czy taka praca wydaje się ciekawa – wypisuje z przeczytanego fragmentu cytaty ukazujące, jaką wartość ma dla Marka Niedźwieckiego praca w radiu – określa, jaką osobą jest autor tekstu i czego się można o nim domyślić – tłumaczy, do czego dziennikarz porównał pracę prezentera radiowego i ocenia trafność tego zestawienia – wyjaśnia, jak rozumie słowa: radio jest lekarzem duszy, a czasem ostatnią deską ratunku – wypowiada się na temat tego, co sprawia, że radio może fascynować i stać się nieodłącznym elementem życia – tłumaczy, dlaczego radio nie zniknęło w czasach telewizji i internetu i co decyduje o jego wyjątkowości – proponuje pomysły, których realizacja mogłaby sprawić, że radio stanie się atrakcyjne dla kolejnych pokoleń w świecie mediów elektronicznych – wyjaśnia wyrażenie osobowość radiowa i ocenia, czy można tak nazwać autora tekstu – podaje przykłady innych osób związanych z radiem lub telewizją, które zasługują na miano osobowości radiowej |
– bierze udział w organizacji w klasie konkurs na najciekawszy program radiowy
– przeprowadza wśród znajomych i dorosłych ze swojego otoczenia ankietę dotyczącą częstotliwości korzystania z różnych mediów oraz na podstawie jej wyników tworzy ranking lub wykres słupkowy i formułuje wnioski – uczestniczy w rozmowie o roli radia wśród nowoczesnych mediów |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.4 I.1.10 III.1.5 III.1.7 |
72.
Wyrazy złożone |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 1 Blok: Laboratorium języka s. 125–127 |
– „Wyrazy złożone” | wyrazy złożone, złożenie, zrost | – wyjaśnia, czym są wyrazy złożone i jak się je tworzy
– odróżnia złożenia od zrostów – tłumaczy, czym są zestawienia – uzupełnia zdania rzeczownikami i przymiotnikami utworzonymi od podanych wyrażeń i zwrotów – wskazuje w tekście wyrazy złożone i ich podstawy słowotwórcze – wyszukuje w tekście dwuwyrazowe wyrażenia, które funkcjonują jako całości znaczeniowe – tworzy wyrazy od podanych słów – poprawnie zapisuje nazwy geograficzne i miejscowe będące zestawieniami |
1 |
I.1.2 I.2.3. I.3.9. |
|
73. i 74.
Powtórzenie wiadomości z nauki o języku
+ spr |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 s. 128–129 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– nauka o języku: etyka słowa (brak podejrzliwości, uprzejmość, prawdomówność, szczerość, wzajemny szacunek), agresja językowa (wulgaryzmy), wyrazy niepodzielne słowotwórczo, rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne, rdzeń, oboczność, podstawa słowotwórcza, temat słowotwórczy, formant (przedrostek, przyrostek, formant zerowy, wrostek), wyrazy złożone (zestawienie, złożenie, zrost)
– formy wypowiedzi: list motywacyjny, podanie |
– powtarza i utrwala wiadomości
– redaguje podanie zgodnie z zamieszczonymi informacjami – redaguje w punktach poradnik „Jak można przeciwdziałać agresji językowej?” – podaje podstawy słowotwórcze wyrazów – formuje definicję słowotwórczą wyrazu pochodnego – tworzy rodziny wyrazów od słów: uczyć, ręka – uzupełnia związki frazeologiczne wyrazami pochodnymi utworzonymi od podanych podstaw słowotwórczych – wskazuje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych |
2 |
I.3.9 III.1.1 III.1.2 III.2.4 |
|
75.
Pamiątki przeszłości – wojna i okupacja |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 s. 106–107 |
– „Śladami epoki” | najważniejsze odkrycia i wydarzenia z czasów II wojny światowej | – wymienia najważniejsze odkrycia
i wydarzenia z czasów II wojny światowej – na podstawie zgromadzonych materiałów sporządza krótką notatkę na temat Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau – wyjaśnia, jaką zagadkę kryją Góry Sowie |
– omawia najważniejsze odkrycia
i wydarzenia z czasów II wojny światowej – ocenia przydatność nowoczesnych technologii – przygotowuje prezentację multimedialną na temat Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz- -Birkenau |
1 |
I.1.2 I.2.1 III.1.1 |
76. i 77.
Powtórzenie wiadomości literackich i kulturowych
+ spr |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 s. 108−109 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– ważne zagadnienia: masowe mordy, dramatyczne losy ludzi, solidarność i poświęcenie, działalność konspiracyjna, prześladowanie Żydów, bohaterstwo dnia codziennego, sposoby na przetrwanie, walka za ojczyznę
– słowa klucze: getto, Katyń, pokolenie Kolumbów, obóz koncentracyjny (Karolina Lanckorońska „Wspomnienia wojenne”), Syberia (Edward Toczek „Wspomnienia syberyjskiego zesłańca”), powstanie warszawskie (pamiętnik, Miron Białoszewski „Pamiętnik z powstania warszawskiego”), Holokaust (Ida Fink „Skrawek czasu”) – sztuka: obozowa, na emigracji, propagandowa (plakaty, karykatury Niemców i Rosjan) – liryka: Krzysztof Kamil Baczyński „Dwie miłości”, Andrzej Trzebiński „Ojczyzna wzywa nas do boju”, Kazimiera Iłłakowiczówna „Kolęda katyńska”, Władysław Szlengel „Kartka z dziennika Akcji” – epika: Arkady Fiedler „Dywizjon 303” Aleksander Kamiński „Kamienie na szaniec” |
– powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– czyta ze zrozumieniem tekst o charakterze nieliterackim – pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.2.1 II.2.10 II.2.11 II.3.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 III.1.7 |
Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy III gimnazjum – „Słowa na czasie” część 2
Numer i temat lekcji |
Środki dydaktyczne |
Teksty i materiał ilustracyjny |
Zagadnienia |
Wymagania podstawowe Uczeń: |
Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: |
Liczba godzin |
Odniesienia do podstawy programowej |
78.
Oblicze współczesnego świata |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – świat s. 130–133 |
– „Wprowadzenie do epoki”
– „Od kiedy do kiedy?” – „Człowiek współczesny” – „W poszukiwaniu mądrości” – „Nowa sztuka” – Andy Warhol, „Puszka zupy Campbell’s” – Alexander Calder, „Mobile” – wideoinstalacja Nam June Paika – budowle postmodernistyczne |
postęp technologiczny, terroryzm, konsumpcjonizm, „globalna wioska”, filozofia dialogu, postmodernizm, instalacje, pop-art, wideo-art | – wymienia zjawiska charakterystyczne dla współczesności
– określa daty graniczne epoki – wyjaśnia, czym jest postmodernizm – prezentuje w formie mapy myśli główne kierunki współczesnej sztuki – wykonuje kolaż przedstawiający człowieka XXI w. |
– omawia zjawiska charakterystyczne dla współczesności
– podaje wydarzenia łączące się z datami granicznymi epoki – przygotowuje ilustrowaną kronikę najważniejszych wydarzeń od zakończenia II wojny światowej do dziś |
1 |
I.1.2 I.2.1 II.2.11 III.1.1 III.2.11 |
79.
Wybierać własną drogę |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – świat s. 134–136 |
– Jerome David Salinger, „Buszujący w zbożu” (fragment) | narracja, bunt, | – określa rodzaj narracji występujący w tekście
– opisuje sytuację ukazaną we fragmencie powieści – wyjaśnia, dlaczego chłopak nie powiedział nauczycielowi tego, co naprawdę myślał – wskazuje, co nie podobało się nastolatkowi w poprzedniej szkole – przedstawia, jakimi cechami odznacza się główny bohater i określa, w czym przypomina innych buntowników znanych z literatury lub filmu – wyjaśnia, dlaczego obaj rozmówcy nie mogli dojść do porozumienia i co ich dzieliło – charakteryzuje język tekstu – wyjaśnia, czym są różnice pokoleniowe i czy dorośli mogą – Twoim zdaniem – zrozumieć młodzież |
– wymienia kilku zbuntowanych bohaterów literackich lub filmowych i określa, jakie mieli cechy oraz przeciw czemu się buntowali
– pisze rozprawkę, w której odnosi się do podanego aforyzmu – zapoznaje się z fragmentem, w którym główna postać powieści, Holden, opisuje swoje marzenie i określa, co może symbolizować ta wizja i jej poszczególne elementy |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.3.3 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 |
LEKTURA: Opium w rosole |
|
|
|||||
80. i 81.
Formatowanie i redakcja tekstu |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Laboratorium języka s. 134–136 |
– „Czcionki i wyróżnienia”
– „Zasady formatowania pracy szkolnej” – „Korekta tekstu” |
czcionki (szeryfowa, bezszeryfowa, cienka, gruba, wąska, szeroka, pisanka), wyróżnienia (kursywa, wersaliki, bold), formatowanie, interlinia, korekta, cudzysłów, dywiz, półpauza, spacja, autokorekta | – charakteryzuje wybrane typy czcionek
– proponuje rodzaj czcionki odpowiedni dla danej formy wypowiedzi – omawia rodzaje czcionek i wyróżnień zastosowanych w zaprezentowanej reklamie – wskazuje, w jakim celu stosuje się wyróżnienia – określa, jaka forma graficzna została nadana zaprezentowanym tekstom i omawia różnice między nimi – podaje, w jakim celu formatuje się teksty i jak można to robić – wyjaśnia, na czym polega korekta tekstu – formatuje własny tekst – określa, jak powinien być sformatowany dany tekst – wstawia w tekst spacje w odpowiednie miejsca – wyjaśnia, w których zdaniach brakuje półpauzy |
2 |
I.I.1 I.1.2 III.1.4 |
|
82.
Z wizytą w nierealnym świecie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – świat s. 136–138 |
– Kurt Vonnegut, „Rzeźnia numer pięć” (fragment) | fabuła, świat przedstawiony, narracja, narrator, elementy o charakterze komicznym i tragicznym, czarny humor | – charakteryzuje krótko głównego bohatera przeczytanej historii
– wskazuje, które elementy fabuły odnoszą się do świata realnego – określa sposób opowiadania narratora o rzeczywistości – wskazuje w utworze wątki fantastyczne i tłumaczy, po co pisarz wprowadził je do powieści o tematyce wojennej – redaguje notatkę encyklopedyczną o Tralfamadorczykach – wypisuje z tekstu elementy o charakterze tragicznym i komicznym – wyjaśnia na podstawie zgromadzonych wiadomości i treści Warto wiedzieć, na czym polega czarny humor – odnajduje fragmenty tekstu, które się powtarzają – wskazuje cytaty dostarczające informacji o osobie mówiącej – określa, które zdania można uznać za komentarz narratora do przedstawianych wydarzeń – nazywa typ narracji – przedstawia, co sądzi o sytuacji porwania przez kosmitów, która rzekomo przytrafiła się bohaterowi i uzasadnia swoje zdanie – pisze opowiadanie o spotkaniu z osobą, która przybyła do jego świata z przyszłości |
– przytacza tytuły trzech dzieł literackich lub filmowych, w których elementy fantastyczne łączą się z rzeczywistymi i określa, czy w utworach tego typu zawsze łatwo odróżnić fantastykę od rzeczywistości
– określa, jak autor wykorzystuje czarny humor do oceny rzeczywistości – wyjaśnia, jaką funkcję pełnią powtarzające się fragmenty tekstu – omawia funkcję narracji w utworze – wypowiada się na temat tego, co zaskoczyło go w sposobie kreowania świata w przeczytanym tekście – bierze udział w debacie, której mottem są słowa Alberta Einsteina |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.4 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.3 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 II.1.6 III.1.7 |
83., 84., 85., 86.
Antoine de Saint-Exupéry „Mały Książę” |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – świat s. 139 |
– Antoine de Saint-Exupéry „Mały Książę” | czas wydarzeń, miejsce wydarzeń, plan wydarzeń, elementy realistyczne i fantastyczne, symbol | – określa, w jakim czasie rozgrywają się wydarzenia opisane w utworze Antoine’a de Saint-Exupéry’ego
– układa plan wydarzeń opisanych w „Małym Księciu” – wyjaśnia, w jaki sposób zachowywała się Róża i przytacza charakteryzujące ją cytaty – tłumaczy, dlaczego Mały Książę opuścił swoją planetę – przedstawia, w jaki sposób zachowywały się osoby spotykane przez Małego Księcia na kolejnych planetach – określa, jakie postawy i cechy ludzkie reprezentują poszczególne postacie – opisuje wizytę Małego Księcia na Ziemi i wyjaśnia, czego bohater dowiedział się podczas pobytu na tej planecie – podaje przykłady elementów realistycznych i fantastycznych zamieszczonych w utworze Antoine’a de Saint-Exupéry’ego – odszukuje w „Małym Księciu” cytaty, które przekazują ponadczasowe prawdy o życiu |
– wymienia podobieństwa i różnice pomiędzy książkami dla dzieci i młodzieży a utworami dla dorosłych
– wyjaśnia, jakie znaczenie dla interpretacji utworu ma wspomniany w opowieści rysunek przedstawiający słonia zjedzonego przez węża – wykonuje dowolną techniką makietę planety B-612 – bierze udział w dyskusji na temat: „Mały Książę” – książka dla dzieci i młodzieży czy dla dorosłych? |
4 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.3 II.3.1 II.4.2 III.1.2 III.1.5 III.1.6 III.1.7 |
87.
Prasa a internet |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Prasa a internet s. 172–173 |
– „Właściwości komunikacji prasowej
i internetowej” – „Rola i aktywność odbiorcy” – „Zasięg oddziaływania” – „Jak czytać hiperteksty?” – „Sytuacje komunikacyjne” |
komunikacja prasowa
i internetowa, prenumerata |
– omawia różnice między tradycyjną prasą a gazetami publikowanymi w internecie
– określa, czy komentarze czytelników są wiarygodnym źródłem informacji – ustala, czy lepiej jest zaprenumerować czasopismo poświęcone swojemu hobby, czy czytać je w internecie i uzasadnia swoją odpowiedź – podaje trzy powody, dla których w dobie rozwoju internetu ludzie czytają tradycyjne gazety |
– wymienia więcej niż trzy powody,
dla których w dobie rozwoju internetu ludzie czytają tradycyjne gazety |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.4.3 III.1.1 III.1.8 |
88.
Czy gazety są już historią? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Prasa a internet s. 174–176 |
– Thomas Baekdal, „Gazety są już historią. Wygrywać będą projekty nowych mediów” (fragment) | gazeta, czasopismo, teza, argumenty, źródło informacji, obiektywizm, nowoczesne środki przekazu, współczesny dziennikarz | – wypowiada się na temat tego, czy czyta gazety/czasopisma, a jeżeli tak, to jakich treści od nich oczekuje
– wymienia argumenty, którymi autor tekstu popiera tezę postawioną w tytule – wyjaśnia, jakie elementy sprawiają, że artykuł z „Washington Post” jest – według Thomasa Baekdala – nieodpowiedni dla współczesnego czytelnika – podaje trzy najważniejsze – dla siebie – źródła informacji o najnowszych i najważniejszych wydarzeniach – wymienia formy wypowiedzi, w których ważne jest bezstronne przedstawianie faktów i obiektywny język – wyjaśnia różnicę między mediami starego świata a nowoczesnymi środkami przekazu na podstawie zamieszczonego fragmentu – przytacza z tekstu fragmenty, w których autor opisuje, czym powinien się charakteryzować współczesny dziennikarz |
– ustosunkowuje się tezy przedstawionej przez autora artykułu i wyjaśnia swoją decyzję
– zadaje pytanie starszym osobom ze swojego otoczenia np. rodzicom, dziadkom lub sąsiadom o trzy najnowsze i najważniejsze źródła informacji o wydarzeniach oraz omawia różnice, jakie dostrzega w odpowiedziach i określa, czym są one spowodowane – odpowiada, czy zgadza się z opinią dziennikarza Marka Twaroga, odnoszącą się do tekstu Thomasa Baekdala i uzasadnia swoje zdanie |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.10 II.1.2 |
89.
Nowe media |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Prasa a internet s. 176–177 |
– Monika Marta Przybysz, „Koniec Twittera? A może kolejny etap rozwoju?” (fragment) | media społecznościowe, Twitter, real time web, serwis społecznościowy | – wyjaśnia, jakiego rodzaju informacje można przekazywać za pomocą Twittera i czym różni się on od innych portali społecznościowych
– określa, jakim słowem można zastąpić wyraz content w pierwszym zdaniu tekstu – tłumaczy, czym są cytowania, o których mowa w artykule – wskazuje, na czym polega przewaga mediów społecznościowych nad tradycyjnymi – podaje cel, w jakim dziennikarze korzystają z mediów społecznościowych – wymienia zalety i wady tweetów – charakteryzuje medium typu real time web i podaje przykład takiego medium, inny niż opisany w tekście – wyjaśnia różnicę między serwisem społecznościowym a medium społecznościowym – sporządza słowniczek najważniejszych terminów związanych z mediami społecznościowymi na podstawie przytoczonego tekstu i dostępnych źródeł – wyjaśnia, jakie są – według niego – przyczyny popularności portali społecznościowych |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.4 I.1.10 I.2.1 I.2.2 I.2.3 II.2.1 |
|
92.
W kręgu mody językowej |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Laboratorium języka s. 191–193 |
– „Modne nie zawsze dobre” | wyrazy modne, moda językowa, szablon językowy, peryfraza | – określa znaczenie podanych wyrazów, odwołując się do słownika poprawnej polszczyzny
– łączy wyrazy modne z ich synonimami oraz uzupełnia zdania – odnajduje w wypowiedzi wyrazy modne będące synonimami podanych słów – zastępuje utarte peryfrazy oryginalnymi omówieniami – wskazuje wypowiedzi, w których szablonowe sformułowania nie są przejawem mody językowej, lecz ułatwiają skuteczną i kulturalną komunikację – odnajduje wśród podanych wyrażeń szablony językowe |
– wyjaśnia, na czym polega zjawisko mody językowej
– znajduje w gazetach i czasopismach dziesięć przykładów modnych określeń i podaje do nich synonimy – przekształca wypowiedzi tak, aby uniknąć modnych sformułowań – omawia rodzaje szablonów językowych – redaguje list oficjalny, wykorzystując podane schematy językowe, i dba o właściwy układ graficzny pisma |
1 |
I.1.2 I.2.3 III.1.1 III.1.2 III.1.4 |
93.
W skrócie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Laboratorium języka s. 194–195 |
– „Mowa na skróty” | skrótowce, skróty, zasady pisowni skrótów i skrótowców, odmiana skrótowców | – wymienia zasady pisowni i odmiany skrótów oraz skrótowców
– uzupełnia tekst brakującymi kropkami – łączy nazwy z odpowiednimi skrótowcami – dzieli skrótowce na odmienne i nieodmienne – tworzy skrótowce od poszczególnych nazw – przyporządkowuje odpowiednim nazwom poszczególne skrótowce – uzupełnia zdania brakującymi skrótowcami w poprawnej formie – zapisuje słowa, które występują w zdaniu w skróconej formie – sprawdza w słowniku poprawność zapisu skrótów |
– redaguje krótkie sprawozdanie ze spotkania z wykorzystaniem skrótów występujących w ogłoszeniu
– układa zdania z utworzonymi skrótowcami w podanej formie – notuje pod tekstem skróty podkreślonych wyrazów i wyrażeń – szuka w słowniku lub internecie nazw, od których utworzono wyrazy PIN i PESEL i wyjaśnia, dlaczego zapisuje się je w skróconej formie |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.2.2 |
94.
Jak unikać błędów słowotwórczych? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Laboratorium języka s. 196–197 |
– „Błędy słowotwórcze” | rodzaje błędów słowotwórczych | – tworzy poprawnie rzeczowniki od podanych słów
– na podstawie słownika języka polskiego wyjaśnia znaczenie podanych formantów – zapoznaje się z komentarzami dotyczącymi błędów, które można popełnić w wyróżnionych w tekście wyrazach – wskazuje w każdej parze przedrostek, którego nie można połączyć z podanym wyrazem – zapisuje w zeszycie formy utworzonych słów, którymi należałoby uzupełnić zamieszczone hasła reklamowe |
– znajduje w słowniku poprawnej polszczyzny informację, jakiego wrostka nie należy stosować w wyrazie studniówka
|
1 |
I.1.2 I.2.1 I.2.3 I.3.9 III.1.8
|
95.
Polska literatura i sztuka po II wojnie światowej |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 146–149 |
– „Wprowadzenie do epoki”
– „W poszukiwaniu mądrości” – „Od kiedy do kiedy?” – „Chronologia polskiej literatury współczesnej” – „Sztuka” – Jerzy Nowosielski, „Rzeźnia” – Magdalena Abakanowicz, „Plecy” – Zdzisław Beksiński, „AA80” – Edward Dwurnik, „Przystanek autobusowy” |
cenzura, Leszek Kołakowski, ksiądz Józef Tischner, socrealizm, Pokolenie ’56, Nowa Fala,
pop-art., postmodernizm, abakany |
– opowiada o warunkach, w jakich tworzyli polscy pisarze po zakończeniu II wojny światowej
– wymienia najważniejsze etapy rozwoju dwudziestowiecznej literatury polskiej – podaje zagadnienia, które znajdowały się w kręgu rozważań Leszka Kołakowskiego i księdza Józefa Tischnera – odszukuje w dostępnych źródłach przykłady polskiej architektury postmodernistycznej i wskazuje, które budowle podobają mu się najbardziej |
– omawia wybrane dzieło sztuki współczesnego artysty |
1 |
I.1.2 I.2.1 II.2.11 II.3.1 II.4.1 III.1.1 III.2.11 |
96.
Poeta jako strażnik pamięci narodowej |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 150 |
– Czesław Miłosz, „Który skrzywdziłeś” | podmiot literacki, adresat utworu, sytuacja liryczna, eufemizm | – charakteryzuje nastrój utworu
– opisuje sytuację ukazaną w wierszu – określa, jaka relacja łączy osobę mówiącą i pozostałe postacie z adresatem wiersza – proponuje słowa, jakimi można określić osobę, która skrzywdziła – odszukuje w wierszu fragmenty, w których ujawnia się podmiot literacki – określa, kim jest osoba mówiąca – wymienia zarzuty, jakie podmiot literacki stawia adresatowi utworu – określa, przed czym ostrzega adresata podmiot literacki – wskazuje w wierszu część opisową i część refleksyjną – określa tematykę wyróżnionych części utworu – odnajduje w utworze eufemizm i wyjaśnia, jakie sformułowanie zostało nim zastąpione – omawia przesłanie wiersza – tłumaczy, jakie zadanie stoi przed poetą, zgodnie z wymową utworu |
– podaje na podstawie dostępnych źródeł okoliczności powstania wiersza
– rozważa, czy przesłanie utworu ma charakter uniwersalny i uzasadnia swoje zdanie – redaguje notatkę na temat pomnika Poległych Stoczniowców 1970 i uzasadnia związek pomnika ze słowami Czesława Miłosza – zapoznaje się z wierszami Zbigniewa Herberta i wybiera te z nich, które mają – według niego – wymowę podobną do utworu Czesława Miłosza oraz uzasadnia swój wybór |
1 |
I.1.2 I.1.6 I.2.1 II.1.2 II.2.2 II.2.5 II.3.1 II.3.2 II.4.2 III.1.1 |
97.
Testament poetycki |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 151–152
Marek Grechuta, „Ocalić od zapomnienia” |
– Konstanty Ildefons Gałczyński, „Pieśni” (fragmenty) | postać Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, podmiot liryczny, adresat utworu, pieśń, rymy, rytm | – wymienia tytuły tomów poetyckich Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
– omawia problematykę fragmentów pieśni i nadaje im tytuły – wskazuje, kto jest podmiotem literackim w „Pieśni III” i adresatem „Pieśni X” – wypisuje z „Pieśni III” słownictwo dotyczące wspólnego życia z bliską osobą – przedstawia zadania, jakie poeta wyznacza sobie i swojej poezji w „Pieśni X” – uzasadnia, że cykl „Pieśni” jest poetyckim testamentem twórcy – tłumaczy sens słów: Jesteśmy w pół drogi – redaguje kilkuzdaniową wypowiedź o roli nadziei na przyszłość w życiu każdego człowieka – analizuje budowę tekstów (rymy, rytm, sposób podziału na zwrotki) – przygotowuje wybrany tekst na konkurs recytatorski „Pieśni” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego |
– wypowiada się na temat nagrania Marka Grechuty „Ocalić od zapomnienia”
– krótko charakteryzuje postać Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – ocenia sposób opisania uczucia przez poetę w „Pieśni III” – wyjaśnia funkcje pytań zastosowanych w „Pieśni III” – podaje, do jakiego gatunku literackiego należą omawiane utwory i ocenia, czy tytuł cyklu jest odpowiedni – omawia tematykę oraz nastrój trzech innych wybranych wierszy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – wymienia współczesnych piosenkarzy wykorzystujących w swoim repertuarze utwory Gałczyńskiego i wyjaśnia przyczyny popularności tekstów tego poety |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.3 II.4.2 III.1.1
|
98.
Która Nike jest nam bliższa? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 153–154
„Słownik mitów i tradycji kultury” Władysława Kopalińskiego |
– Zbigniew Herbert, „Nike która się waha”
– „Nike z Samotraki” – „Nike z Delos” |
postać Zbigniewa Herberta, symbolika mitologiczna | – tworzy notatkę dotyczącą bogini Nike na podstawie informacji zamieszczonych w „Słowniku mitów i tradycji kultury” Władysława Kopalińskiego
– określa temat wiersza – podaje, czym różni się Nike z utworu Zbigniewa Herberta od mitologicznego wyobrażenia tej bogini – wskazuje, za pomocą jakiego koloru przedstawiony został krajobraz wojenny i podaje swoje skojarzenia z tą barwą – opisuje w kilku zdaniach sytuację młodego żołnierza – wyjaśnia, dlaczego bogini nie ostrzega młodzieńca – wskazuje w wierszu odwołania do mitologii greckiej |
– wyjaśnia, czemu służy przeciwstawienie otwarta pierś – zamknięte oczy w ostatniej zwrotce
– tłumaczy, w jaki sposób poeta wykorzystuje symbole mitologiczne – omawia, jak brak rymów i znaków interpunkcyjnych oraz nierówna długość wersów i zwrotek wpływają na odbiór utworu – uzasadnia, która z rzeźb lepiej oddaje wahanie, a która – pewność |
1 |
I.1.2 I.2.1 II.1.2 II.2.4 II.2.11 II.3.1 III.1.1
|
99.
Niebezpieczeństwa w sieci |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Prasa a internet s. 178–181 |
– Kazimierz Szymeczko, „Fałszerze w sieci” (fragment)
– Hergé, „Przygody Tintina. Czarna Wyspa” (fragment) |
strona internetowa, komiks | – przedstawia sposoby, które mogą uchronić przed oszustami pojawiającymi się w sieci
– określa temat obu zaprezentowanych tekstów – wylicza elementy strony internetowej budzące podejrzenia bohaterów utworu – uczestniczy w dyskusji na temat: Jak powinni byli się zachować Gogel i przyjaciele, gdy odkryli nieuczciwych użytkowników sieci? – wymienia elementy, dzięki którym artykuł zamieszczony w komiksie przykuwa uwagę czytelnika |
– ustala, które medium – prasa czy internet – ze względu na swoje właściwości ułatwia popełnianie przestępstw
– wskazuje, co mają ze sobą wspólnego postacie występujące w przeczytanych fragmentach – na podstawie komiksu i posiadanej wiedzy omawia rolę prasy w życiu społecznym – wyjaśnia, dlaczego obecnie bardzo popularne są śledztwa dziennikarskie |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.11 II.4.1 III.1.1 III.1.5 III.1.6 III.1.8
|
100.
Nowe i stare słowa |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Laboratorium języka s. 155–156 |
–„Neologizmy i archaizmy” | neologizmy, podział neologizmów (słowotwórcze, znaczeniowe, frazeologiczne), archaizmy | – podaje powody tworzenia nowych słów oraz wychodzenia z użycia pewnych wyrazów
– wskazuje neologizmy występujące we fragmencie wiersza i wyjaśnia ich znaczenie – wskazuje podstawy słowotwórcze wymienionych neologizmów – układa z podanych słów wyrażenia, które niedawno były neologizmami frazeologicznymi i uzupełnia nimi zdania – podaje współczesne znaczenia wymienionych archaizmów |
– omawia wpływ utworzonych słów na odbiór utworu |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.3.3 |
101.
Jaka jest nasza codzienność? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 155–156 |
– Wisława Szymborska, „Nieczytanie” | podmiot literacki, temat wiersza | – wymienia najważniejsze codzienne czynności współczesnego człowieka na podstawie opisu jednego dnia ze swojego życia oraz informacji uzyskanych od starszej osoby na temat jej dnia
– określa, co jest tematem wiersza Wisławy Szymborskiej – proponuje inny tytuł utworu i uzasadnij swój wybór – wyjaśnia, w jaki sposób podmiot literacki ocenia współczesny świat – wskazuje w utworze elementy, które reprezentują przeszłość – interpretuje słowa: A my na piątym biegu / i – odpukać – zdrowi |
– wyjaśnia, jaki stosunek ma do przeszłości osoba mówiąca
– bierze udział w dyskusji, czy zgadza się z diagnozą zawartą w wierszu: A my na piątym biegu / i – odpukać – zdrowi i podaje argumenty na poparcie swojego zdania – porównuje wiersz Wisławy Szymborskiej z fragmentem wypowiedzi filozofa Tadeusza Gadacza, wskazuje w obu tekstach sformułowania o podobnej wymowie i określa, jaka ocena współczesnej cywilizacji została w nich wyrażona |
1 |
II.1.1 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.4.2 II.4.3 |
102.
Co nam przyniesie przyszłość? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 156–158
Słownik języka polskiego |
– Stanisław Lem, „Kongres futurologiczny” (fragmenty) | postać Stanisława Lema, futurologia, opowiadanie fantastycznonaukowe, stylizacja, neologizm, humanitarny | – na podstawie słownika podaje znaczenie terminu futurologia
– nazywa emocje bohatera tekstu po obudzeniu się w nowej, obcej rzeczywistości – wypisuje z utworu neologizmy służące uwiarygodnieniu przedstawionych wydarzeń – opowiada, w jaki sposób działały psychemikalia – opisuje wizję przyszłości ukazaną przez Stanisława Lema – tłumaczy, czym jest stylizacja – udowadnia, że utwór „Kongres futurologiczny” to opowiadanie fantastycznonaukowe – pisze krótki tekst, w którym przedstawia swoją wizję przyszłości |
– krótko charakteryzuje postać Stanisława Lema
– określa, jakich umiejętności wymaga praca futurologa – wyjaśnia znaczenie neologizmów tam, gdzie jest to możliwe – odszukuje w tekście środki artystyczne służące stylizacji – wskazuje podobieństwa między rzeczywistością zaprezentowaną w opowiadaniu Stanisława Lema a światem współczesnym |
1 |
I.1.2 I.2.3 I.3.3 II.1.2 II.2.4 II.2.8 II.3.1 III.1.1 |
103.
Nie patrzeć w przyszłość |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Współczesność – Polska s. 158–159 |
– Joanna Bator, „Chmurdalia” (fragment) | współczesna emigracja, bohater, narrator | – bierze udział w rozmowie o tym, co oznaczają dla niego słowa dom, zadomowienie, zakorzenienie
– charakteryzuje tematykę przeczytanego fragmentu – odczytuje główną myśl tekstu i przytacza cytaty na poparcie swojej odpowiedzi – wyjaśnia, gdzie przebywa bohaterka tekstu i w jakim celu mogła przybyć do tego miejsca – wskazuje fragmenty mówiące o różnorodności i wielokulturowości poznawanej przez nią okolicy – określa, w jakich miejscach Dominika poczuła się swojsko i dlaczego – omawia, jak zachowuje się główna bohatera w nowym otoczeniu i co może być przyczyną jej postępowania – określa, czy postępowanie bohaterki w nowym miejscu jest typowe dla turystów, czy raczej mieszkańców danego miejsca – cytuje fragmenty mówiące o ojczyźnie i tęsknocie za nią i wyjaśnia, jak je rozumie – bierze udział w dyskusji na temat różnych sposobów na szczęśliwe życie |
– tworzy na podstawie dostępnych źródeł krótką notatkę o zjawisku współczesnej emigracji
– wyjaśnia, w jaki sposób przeczytany fragment nawiązuje do zjawiska emigracji i co o emigrantach mówi tekst Joanny Bator |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.2 II.3.1 II.4.2 |
104. i 105.
Przyszłość bez wyboru |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Literatura popularna – źródło wartości czy rozrywki? s. 160–162
Słownik języka polskiego lub encyklopedia |
– Veronica Roth, „Niezgodna” (fragment) | nowicjusz, bohater, narrator, powieść fantastycznonaukowa, utopia, antyutopia | – określa, czy współcześnie młodzi ludzie mają możliwość wyboru własnej drogi życiowej i jak było z takimi wyborami w dawnych czasach
– wyjaśnia, czym charakteryzuje się społeczeństwo opisane w tekście oraz co ma zapewniać ludziom pokój i porządek – opracowuje tabelę, w której zapisuje symbole, cechy i zawody przypisane do każdej z frakcji opisanej w tekście – wyjaśnia, w jaki sposób słowa: przede wszystkim jesteśmy członkami frakcji, dopiero potem należymy do rodziny wpływają na życie społeczeństwa przedstawionego we fragmencie – przedstawia, jaki obraz dorosłego życia staje przed oczyma bohaterki oraz jakiego wyboru dokonuje i jak to o niej świadczy – ocenia, czy sytuacja ukazana we fragmencie stanowi potwierdzenie, czy też zaprzeczenie idei wygłoszonej przez jednego z bohaterów: Każdy człowiek ma prawo wybrać własną drogę przez świat i uzasadnia swoją odpowiedź – określa, które z pojęć – utopia czy antyutopia – odnosi się do wizji świata ukazanej w tekście Roth i uzasadnia swoje zdanie – przyporządkowuje, do jakiego gatunku literatury popularnej można zaliczyć powieść Veroniki Roth i wskazuje cechy tekstu, które to potwierdzają – wciela się w członka jednej z frakcji opisanych w tekście i uzasadnia swój wybór – podaje jako człowiek wybranej frakcji swoją propozycję rozwiązania jednego z problemów współczesnego świata |
– na podstawie różnych źródeł redaguje krótką notatkę na temat obrzędów przejścia. i opisuj, na czym polegają
– przedstawia wnioski płynące z zestawienia informacji o frakcjach opisanych w tekście – wyjaśnia, dlaczego lęk przed bezfrakcyjnością jest tak silny – porównuje nastolatków opisanych w powieści ze swoimi rówieśnikami – wyjaśnia, dlaczego poczucie przynależności do określonej grupy może być ważne w życiu – tworzy prezentacje multimedialne lub plakaty dotyczące obrzędów przejścia w różnych kulturach |
2 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.2 II.2.3 II.2.8 II.3.1 II.4.2 III.1.2 III.1.5 |
106. i 107.
Słowo słowu nierówne |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Laboratorium języka s. 200–203
Słownik wyrazów bliskoznacznych |
– „Słowo słowu nierówne (synonimy,
antonimy, homonimy, wyrazy wieloznaczne)” |
synonimy, antonimy, homonimy, wyrazy wieloznaczne | – wyjaśnia, czym są synonimy, antonimy, homonimy, wyrazy wieloznaczne oraz podaje ich przykłady
– podaje wyrazy bliskoznaczne oraz przeciwstawne do wskazanych wyrazów – przeredagowuje tekst, aby uniknąć powtórzeń – przyporządkowuje przyrostki do podanych wyrazów, aby powstały antonimy – uzupełnia wypowiedzi postaci synonimami podanych wyrazów modnych – przyporządkowuje rzeczowniki do przymiotników, tworząc wyrażenia – wyjaśnia podany żart językowy – tworzy wskazane formy czasowników, a następnie uzasadnia, dlaczego każdy z otrzymanych wyrazów jest homonimem – podpisuje ilustracje homonimami i układa zdania pokazujące różnice w znaczeniu – podaje antonimy przymiotników oraz rzeczowniki, które łączą się z przymiotnikiem i jego antonimem |
– podaje jak najwięcej synonimów wskazanych frazeologizmów i używa tych synonimów w zdaniach
– przeredagowuje w zeszycie tekst, aby nie zmienił swojego sensu |
2 |
I.1.1 I.1.2 I.3.2 II.2.3 II.2.4 |
108. i 109.
Powtórzenie wiadomości z nauki o języku
+ spr |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego i językowego Rozdział 2 s. 204–205 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę i umiejętności” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
wzbogacanie słownictwa (wyraz rodzimy, zapożyczenie, neologizm – słowotwórczy, znaczeniowy, frazeologiczny), znaczenie wyrazu (wyraz wieloznaczny, antonim, homonim, synonim), szablon językowy (sformułowania urzędowe, szablonowe peryfrazy, formuły grzecznościowe, wyrazy modne), moda językowa | – powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– wymienia i charakteryzuje rodzaje czcionek – określa, które elementy tekstu najczęściej wyróżnia się za pomocą: kursywy, boldu, wersalików, zmiany koloru czcionki lub tła – określa zasady formatowania szkolnej pracy pisemnej, ogłoszenia, zaproszenia, instrukcji i przepisu – wskazuje wyraz modny lub wyrażenie modne spośród podanych – tworzy skrótowce od poszczególnych nazw – używa właściwej formy czasownika w zdaniach, w których podmiotem jest skrótowiec – zastępuje sformułowania eufemizmami – wybiera właściwy formant – przyporządkowuje archaizmy do ich współczesnych odpowiedników |
2 |
I.1.1 I.1.2 III.1.1 III.1.2 III.2.1
|
|
110.
Na tropie zabójcy |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Literatura popularna – źródło wartości czy rozrywki? s. 163–165 |
– Agatha Christie,
„Strzały w Stonygates” (fragmenty) |
postać Agathy Christie, powieść kryminalna, rodzaj narracji | – podaje tytuły utworów Agathy Christie
– przytacza przynajmniej jedno nazwisko słynnego detektywa występującego w literaturze lub filmie i podaje charakterystyczne cechy oraz znaki rozpoznawcze tej postaci – określa rodzaj narracji prowadzonej w tekście – wyjaśnia, co o swojej rozmówczyni myślał inspektor Curry podczas spotkania w holu – charakteryzuje pannę Marple, podkreślając cechy jej osobowości, które pozwoliły bohaterce rozwiązać zagadkę morderstwa – zapisuje w punktach plan, jaki ułożył Lewis Serrocold, aby nie wykryto, że to on jest zabójcą – wymienia zdolności, jakie powinien posiadać dobry detektyw |
– krótko omawia postać Agathy Christie
– opowiada, w jaki sposób panna Marple odkryła mordercę Christiana Gulbrandsena – tłumaczy, jaką rolę w przedsięwzięciu odegrał Edgar Lawson – odszukuje w tekście trzy motywy typowe dla powieści kryminalnej – sprawdza, czy odznacza się umiejętnościami detektywistycznymi |
1 |
I.1.2 II.2.3 II.2.8 III.1.1 |
111.
Co nas fascynuje w powieściach grozy? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Literatura popularna – źródło wartości czy rozrywki? s. 166–169
Słownik symboli |
– Dean Koontz, „Nieznajomi (fragmenty)”
– kadr z filmu „Gabinet doktora Caligari” w reżyserii Roberta Wienego |
postać Deana Koontza, thriller, suspense, horror, film grozy | – wymienia tytuły utworów Deana Koontza
– wymienia elementy, które w filmach lub książkach mogą budzić lęk – wyjaśnia, kim jest bohater powieści i jak jego zawód może wpływać na sposób postrzegania świata – opisuje, jak wyglądało życie Dominicka, gdy zaczął lunatykować – określa, czym bohater próbował wytłumaczyć swój stan i o jakich cechach charakteru postaci to świadczy – odnajduje w tekście informacje dotyczące uczuć mężczyzny – charakteryzuje nastrój przeczytanych fragmentów – na podstawie słownika symboli tłumaczy, jaką rolę odgrywa w powieści księżyc – wskazuje w utworze typowe cechy thrillera – uczestniczy w dyskusji na temat: Czy ludzie lubią się bać? |
– charakteryzuje postać Deana Koontza
– omawia, jak zmieniały się emocje bohatera wraz z rozwojem wydarzeń – określa, dzięki czemu autor uzyskał nastrój niepokoju w utworze – wskazuje cechy thillera w tekście Koontza i przytoczonym fragmencie powieści Michelle Paver – proponuje utwory muzyczne, które mogłyby posłużyć jako ścieżka dźwiękowa w filmie zawierającym sceny z przeczytanych tekstów – bierze udział w inscenizacji fragmentu książki Deana Koontza lub Michelle Paver – analizuje kadr z filmu grozy |
1 |
I.1.2 I.2.1 II.1.1 II.2.8 III.1.1 III.1.5
|
112.
Co to znaczy usychać z miłości? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 Blok: Literatura popularna – źródło wartości czy rozrywki? s. 170–171
Słownik frazeologiczny |
– Marta Fox, „Romeo zjawi się później” (fragment) | elementy świata przedstawionego, powieść obyczajowa | – ustala, jaką tematykę powinny podejmować książki dla nastolatków
– określa tematykę utworu – odszukuje we fragmencie wskazówki pozwalające ustalić miejsce i czas akcji powieści – podaje imiona postaci z tekstu oraz krótko charakteryzuje wybrane osoby – przytacza opinie bohaterów o szesnastowiecznej historii miłosnej – tłumaczy, jaką wartość stanowi miłość dla bohaterów opowiadania – na podstawie słownika wyjaśnia znaczenie zwrotu usychać z miłości |
– omawia ponadczasowy wzorzec miłości utrwalony w literaturze
– krótko charakteryzuje każdą z postaci – wymienia oznaki stanu, który można określić usychaniem z miłości – podaje związki frazeologiczne mówiące o miłości i dzieli je na wyrażenia, zwroty i frazy – gromadzi argumenty potwierdzające, że utwór Marty Fox można uznać za współczesną powieść obyczajową – bierze aktywny udział w przygotowaniu inscenizacji wybranego fragmentu książki należącej do literatury młodzieżowej |
1 |
I.1.2 I.2.3 II.1.2 II.2.8 II.2.10 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.2.4 |
113.
Świadectwa współczesności – powtórzenie wiadomości |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 s. 182–183 |
– „Śladami epoki” | największe osiągnięcia współczesności, sztuka XX i XXI w. | – wymienia najważniejsze odkrycia i wydarzenia współczesności
– redaguje notatkę na temat rozwoju technologii informacyjnej – podaje przykłady sztuki XX i XXI w. – układa wyjaśnienie haseł zapisanych w krzyżówce |
– omawia najważniejsze odkrycia
i wydarzenia współczesności – prezentuje charakterystyczne tendencje w sztuce XX i XXI w. – wyjaśnia, do czego służą: drukarka 3D, dron, Google Glass, kindle, Oculus Rift – znajduje informacje na temat wynalazków z ostatnich lat i podaje, jakie znaczenie mogą mieć one dla ludzi |
1 |
I.1.2 I.2.2 II.2.11 III.1.1 III.1.4 III.2.11 |
114. i 115.
Powtórzenie wiadomości literackich
+ spr |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 3 s. 184–185 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę i umiejętności” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– ważne zagadnienia: osiągnięcia cywilizacyjne, literatura popularna, problemy życia codziennego, miłosne cierpienie, przyjaźń, samotność, wspomnienia przeszłości, fantastyczne wizje przyszłości
– środki stylistyczne: eufemizm, stylizacja – filozofia: Leszek Kołakowski, filozofia dialogu (Matrin Buber, Józef Tischner), postmodernizm (Jean-François Lyotard, Jecques Derrida, Jean Baudrillard, Richard Rorty – słowa klucze: kultura masowa, mass media, literatura popularna, konsumpcjonizm, globalizacja – sztuka: Magdalena Abakanowicz, np. „Plecy”, pop-art (Roy Lichtenstein, Andy Warhol, „Puszka zupy Campbell’s”, rzeźba (ruchome kompozycje przestrzenne, Aleksander Calder „Mobile”), architektura postmodernistyczna, instalacje, wideo-art (Nam June Paik), Edward Dwurnik (np. „Przystanek autobusowy”), happening, Zdzisław Beksiński (np. „AA80”), Jerzy Nowosielski (np. „Rzeźnia”) – literatura światowa: powieść kryminalna, Kurt Vonnegut „Rzeźnia numer pięć”, Doris Lessing „Mrowisko”, thriller, Jerome David Salinger „Buszujący w zbożu”, powieść fantastyczna, Isaac Bashevis Singer „Moc światła. Osiem opowieści chanukowych”, Antoine de Saint-Exupéry „Mały Książę” – literatura polska: Joanna Bator „Chmurdalia”, Stanisław Lem „Kongres futurologiczny”, Czesław Miłosz „Który skrzywdziłeś”, Zbigniew Herbert „Nike która się waha”, Konstanty Ildefons Gałczyński „Pieśni”, Wisława Szymborska „Nieczytanie” |
– powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– czyta ze zrozumieniem tekst o charakterze nieliterackim – pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów |
2 |
I.1.1 I.1.2 II.2.1 II.2.10 II.2.11 II.3.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 |
|
116.
Trudna sztuka wyboru |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Wybory bohaterów literackich w dawnych epokach s. 206–207 |
– „Wybory bohaterów literackich
w dawnych epokach” |
wzorce zachowań, dylematy bohaterów literackich | – ocenia, który z wyborów przedstawionych na osi wydaje się najtrudniejszy i uzasadnia swoją opinię
– wybiera z podanych utworów trzech innych bohaterów, którzy również dokonują wyborów, i omawia podjęte przez nich decyzje |
– porównuje dylematy bohaterów literackich minionych epok
z problemami nurtującymi współczesnego człowieka i zapisuje swoje spostrzeżenia |
1 |
I.1.2 II.4.1 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.2.11 |
117.
Konsekwencje wyboru |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Wybory bohaterów literackich w dawnych epokach s. 208 |
– „Upadek pierwszych ludzi” (fragment) | wina, kara, grzech, wybór, konsekwencje, Bóg, pierwsi ludzie | – określa, jakie mogą być pozytywne i negatywne konsekwencje ludzkiej ciekawości oraz dążenia do wiedzy
– wyjaśnia, dlaczego Bóg ukarał pierwszych ludzi – określa, jakie były konsekwencje zakazanego czynu dla kobiety i mężczyzny i dlaczego były różne – tłumaczy, czego symbolem jest w przypowieści nagość, a czego – wąż – przedstawia swoją opinię na temat tego, czy kobieta i mężczyzna dokonali świadomego wyboru, czy też popełnili błąd powodowani ciekawością i uzasadnia swoją opinię – omawia, jaki obraz ludzkiego losu i ludzkich cech wyłania się z fragmentu – tłumaczy, dlaczego pierwsi ludzie zdecydowali się zaspokoić ciekawość zamiast zachować posłuszeństwo – prezentuje swoje zdanie na temat tego, czy wiedza jest cenniejsza od przestrzegania zakazów |
– bierze udział w dyskusji pomiędzy przeciwnikami i zwolennikami tezy, że „ciekawość to pierwszy stopień do piekła” |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.3.3 II.4.2 III.1.5 |
118.
W niewoli miłości |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Wybory bohaterów literackich w dawnych epokach s. 209–210 |
– Jan Parandowski, „Przygody Odyseusza” (fragment)
– Arnold Böcklin, „Odyseusz i Kalipso” |
miłość, tęsknota, Odys, Kalipso, zniewolenie | – wyjaśnia, dlaczego miłość jest tak wielką siłą w życiu człowieka, w dużym stopniu wpływającą na jego losy
– przedstawia swoje zdanie na temat tego, czy uczucie może uczynić człowieka lepszym i szlachetniejszym i uzasadnia swoją odpowiedź – opowiada o dylemacie, przed którym stanął Odyseusz – wymienia korzyści i zagrożenia wynikające z każdego z możliwych wyborów stojących przed Odyseuszem – ustala, czy Odyseusz faktycznie był na wyspie gościem i jak długo przebywał u nimfy Kalipso – określa, o czym myśli i marzy bohater oraz jak to o nim świadczy i jakimi cechami charakteru się wykazuje – tłumaczy, dlaczego nimfie Kalipso nie udało się zdobyć serca Odyseusza – prezentuje swoją opinię na temat tego, czy do miłości można kogoś nakłonić |
– przedstawia swoje zdanie na temat tego, czy nieśmiertelność warta jest każdej ceny i dlaczego ludzie od wieków pragną żyć wiecznie
– opisuje opisz obraz Arnolda Böcklina i omawia jego związek z tekstem |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.3.1 II.4.2 |
119.
Współczesne formy porozumiewania się |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 252–255 |
– „E-mail, blog, SMS, czat” | e-mail, blog, SMS, czat, skróty internetowe | – pisze e-maile zgodnie z zasadami tworzenia tej formy wypowiedzi
– wyjaśnia, czym jest blog i jak się powinno go prowadzić – określa, na czym polega specyfika SMS-a i czatu – pisze krótki komentarz na temat wybranego internetowego dziennika znanej osoby – wskazuje sformułowania, które mogłyby się znaleźć w e-mailu do wychowawczyni ze szkoły podstawowej dotyczącym spotkania klasowego – redaguje SMS-a na wskazany temat – pisze tekst e-maila będący odpowiedzią na podaną wiadomość – przekształca wypowiedzi zamieszczone na czacie na język ogólny – przyporządkowuje skróty internetowe do odpowiednich sformułowań |
– formułuje argumenty na temat: Dlaczego nawet w przypadku SMS-ów powinniśmy dbać o poprawność językową naszych wypowiedzi? |
1 |
I.1.1 I.1.2 III.1.2 III.1.6 |
120.
Grzecznie w internecie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 256–257 |
–„W zgodzie z netykietą” | netykieta, forum internetowe, forum dyskusyjne | – wyjaśnia, czym jest netykieta i co robić, aby przestrzegać jej zasad
– wymienia zasady netykiety, które zostały złamane przez osoby wypowiadające się na forum i wskazuje odpowiednie fragmenty postów – tworzy odpowiedź do wiadomości zamieszczonej na forum internetowym |
1 |
I.1.1 I.1.2 III.1.6 III.1.7 |
|
121.
Nowy gatunek – powieść w listach |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Wybory bohaterów literackich w dawnych epokach s. 210–211 |
– Jean-Jacques Rousseau,
„Nowa Heloiza” (fragment) |
postać Jeana-Jacques’a Rousseau, powieść
w listach, list |
– wymienia sposoby i okoliczności sprzyjające wyrażaniu swoich uczuć drugiej osobie
– charakteryzuje obraz bohaterów wyłaniający się z listów – wskazuje cytaty dotyczące postępowania Julii i Saint-Preux – odszukuje fragmenty określające, jak miłość wpłynęła na zakochanych – odpowiada, przed jakim wyborem stanęli bohaterowie – redaguje opowiadanie o dalszych losach zakochanych, przenosząc ich w czasy współczesne |
– krótko omawia postać Jeana-Jacques’a Rousseau
– określa sposób wypowiadania się postaci – wyjaśnia, dlaczego uczucie pomiędzy Julią i Saint-Preux było zakazane, odwołując się do realiów epoki – ocenia decyzję, którą podjęli bohaterowie – redaguje opowiadanie o dalszych losach zakochanych, przenosząc ich w czasy współczesne, a także dbając w pracy o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną – pisze list do bliskiej osoby, w którym jako motto wykorzysta jeden z podanych cytatów |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.3.2 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.1.4 III.2.11 |
122.
Wieczna tęsknota |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Wybory bohaterów literackich w dawnych epokach s. 212 |
– Juliusz Słowacki „Do matki” | podmiot literacki, adresat, problematyka wiersza, emigracja, powstanie listopadowe | – wyjaśnia, kogo lub czego brakowałoby najbardziej podczas długotrwałego przebywania za granicą i jakie byłyby powody tęsknoty
– określa, jaki obraz relacji podmiotu literackiego z matką wyłania się z tekstu i porównuje swoje ustalenia z informacjami zawartymi w Warto wiedzieć – wskazuje w tekście porównanie i określa, kogo ono charakteryzuje oraz jak je rozumie – ustala, do jakich wydarzeń historycznych nawiązuje wiersz Juliusza Słowackiego i które fragmenty o tym świadczą – tłumaczy, czym są sztandary wymienione w drugiej zwrotce i jaki stosunek ma do nich poeta – przedstawia, z jakiego powodu osoba mówiąca nie może spotkać się z matką i wskazuje strofy, w których tłumaczy, dlaczego nie powróci do domu rodzinnego – ocenia postępowanie podmiotu literackiego i dokonany przez niego wybór, a także uzasadnia swój sąd – wyjaśnia, jak rozumie słowa zaprzepaścił i zaczeluścił, użyte w ostatniej strofie utworu i podaje, od jakiego wyrazu utworzono neologizm zaczeluścił |
– szuka w dostępnych źródłach utwory polskich poetów czasu romantyzmu, którzy podejmowali temat życia z dala od ojczyzny i bierze udział w klasowej recytacji wierszy, które zostają uznane za najciekawsze, a następnie przedyskutujcie problemy w nich poruszane |
1 |
II.1.1 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.3 II.4.1 II.4.2 |
123.
Media wokół nas |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Media – przyjaciel czy wróg? s. 238–239 |
– „Media – przyjaciel czy wróg?”
– „Media a rzeczywistość” |
media, telewizja, internet, radio, środki masowego przekazu, uczestnik kultury, szum medialny | – określa, jakie miejsce zajmują media w codzienności
– przedstawia pozytywne i negatywne oblicza mediów – tłumaczy, czy utożsamianie wirtualnej rzeczywistości ze światem realnym jest groźne i podaje odpowiednie argumenty – prezentuje swoją opinię na temat tego, które z przedstawionych cech mediów uważa za najbardziej niebezpieczne dla młodych użytkowników i uzasadnia swoją odpowiedź |
– wyjaśnia na podstawie własnego doświadczenia, w jaki sposób środki masowego przekazu manipulują odbiorcą
– wymienia inne niż wskazane w tekstach cechy współczesnych mediów – ustala na podstawie dostępnych źródeł, czym jest szum medialny i omawia konkretny przykład tego zjawiska |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.2.1 |
124.
Jak internet wpływa na nasz mózg? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Media – przyjaciel czy wróg? s. 240–242 |
– Piotr Stasiak, „Krytyka pustego rozumu” (fragmenty) | internet, plastyczność mózgu, ewolucja | – wymienia pięć najważniejszych wynalazków w historii ludzkości i krótko uzasadnia swój wybór
– podaje zalety i wady internetu – wyjaśnia, co skłoniło autora Nicholasa Carra do podjęcia badań nad wpływem internetu na myślenie człowieka – tłumaczy, na czym polega plastyczność mózgu i jaki ma związek z ewolucją – wyjaśnia na podstawie informacji zawartych w artykule, w jaki sposób internet wpłynął na funkcjonowanie ludzkiego mózgu – omawia, jak przebiega proces komunikacji podczas czytania książki oraz przeglądania strony internetowej i wskazuje najważniejsze różnice – nadaje podrozdziałom tekstu inne podtytuły – interpretuje określenie pusty rozum i wyjaśnia, jak wpływa ono na wymowę artykułu |
– redaguje przewodnik, w którym doradzisz innym użytkownikom, jak mądrze korzystać z internetu |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.2 II.2.2 III.1.8 |
127.
Zamęt, chaos, nieporozumienie… – co oznacza dziś wieża Babel? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Rozterki człowieka współczesnego s. 220–221
Słownik frazeologiczny |
– Jerzy Duda-Gracz, „Babel 2”
– Pieter Bruegel, „Wieża Babel” |
wyrażenie wieża Babel, kompozycja obrazu | – zapoznaje się z biblijną historią
o wieży Babel i odpowiada, co symbolizowała ta budowla – wyjaśnia na podstawie słownika, jakie jest współczesne znaczenie wyrażenia wieża Babel – opisuje obraz Pietera Bruegla – omawia kolorystykę dzieł – porównuje oba dzieła, uwzględniając: wielkość wieży, przedstawienie ludzi, detale widoczne po lewej i prawej stronie pierwszego planu oraz tło |
– opowiada starotestamentową opowieść o wieży Babel
– określa, w jaki sposób Jerzy Duda- -Gracz nawiązuje do obrazu „Wieża Babel” – omawia rozterki współczesnego człowieka wyrażone w dziele Jerzego Dudy-Gracza |
1 |
I.2.1 I.2.3 II.2.11 II.3.1 II.4.1 II.4.2 III.1.1 III.2.4
|
129.
Stosownie do okoliczności |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 258–259
Słownik języka polskiego lub słownik poprawnej polszczyzny |
– „Wyrazy z charakterem” | wyrazy neutralne i nacechowane, kwalifikatory oznaczające w słownikach wyrazy nacechowane, wyrazy neutralne stylistycznie i nacechowane stylistycznie, eufemizmy | – podaje przykłady wyrazów neutralnych ekspresywnie i nacechowanych ekspresywnie
– określa, w jakim celu używa się wyrazów nacechowanych – wybiera z podanych słów: wyrazy neutralne, wyrazy nacechowane dodatnio i wyrazy nacechowane ujemnie – wskazuje przyrostki, za pomocą których można utworzyć od wymienionych rzeczowników wyrazy nacechowane ekspresywnie – określa, czy słownictwo użyte w wypowiedziach postaci jest stosowne do sytuacji – przekształca zdania tak, aby ich styl odpowiadał okolicznościom i odbiorcy – stosuje w wypowiedziach eufemizmy |
1 |
I.1.1 I.1.2 III.1.6 III.1.7 |
|
130.
Mówimy różnie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 260–261 |
– „Słowa z różnych stron” | słownictwo ogólnonarodowe, środowiskowe, o ograniczonym zasięgu, o zasięgu terytorialnym, gwary środowiskowe, terminy, profesjonalizmy | – porównuje zdania o takiej samej treści i wskazuje wyrazy, którymi się różnią
– wskazuje słowa o charakterze powszechnym – wypisuje z zamieszczonego fragmentu wiersza gwarowe odpowiedniki wymienionych wyrazów – wskazuje wyrazy gwarowe i zdania, w których wyrazy gwarowe nie odpowiadają charakterowi wypowiedzi – określa nadawców podanych wypowiedzi |
– odszukuje w internecie wiadomości na temat gwary ludowej najbliższej miejscu zamieszkania i zapisuje dziesięć słów lub sposobów ich wymawiania charakterystycznych dla tej gwary
– układa dialog z wykorzystaniem słownictwa gwarowego |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.2.2 I.3.3 |
131.
Ponieważ jestem |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Rozterki człowieka współczesnego s. 224–225 |
– Stanisław Barańczak, „Żeby w kwestii tej nocy była pełna jasność” | temat wiersza, osoba mówiąca, podmiot literacki, przerzutnia poetycka | – podaje jak najwięcej skojarzeń ze słowami noc oraz dzień
– określa temat wiersza i wyjaśnia, w jakiej sytuacji znajduje się osoba mówiąca – wskazuje, do kogo zwraca się w utworze podmiot literacki – wymienia obrazy i skojarzenia ukazujące w tekście życie ludzkie – omawia rolę czasu w wierszu Stanisława Barańczaka – odnajduje w utworze przykłady przerzutni poetyckiej i wyjaśnia, jaką funkcję pełni ten środek stylistyczny w przywołanych fragmentach – przedstawia, o jakich rozterkach współczesnego człowieka jest mowa w tekście – wymienia sytuacje sprzyjające rozmyślaniom na temat życia, śmierci i miejsca człowieka w świecie |
– komentuje fragment: nie myśl, że nie jestem w stanie / wierzyć, żeś jest. W to nie wierz: jestem
– wyjaśnia, w jaki sposób poeta wypowiada się o sprawach najważniejszych – tłumaczy, jak interpunkcja zastosowana w wierszu wpływa na jego odbiór – znajduje w internecie informację o tym, jaki spektakl wystawiono po śmierci Stanisława Barańczaka w Teatrze Nowym w Poznaniu, rodzinnym mieście poety, zapoznaje się z jedną z recenzji przedstawienia i odpowiada, jakie znaczenie ma jego tytuł – określa, czy podany fragment utworu nawiązuje do wiersza |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.2 II.2.2 II.2.4 III.1.8 |
133.
Być na nie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Rozterki człowieka współczesnego s. 228–229
Słownik języka polskiego |
– Flix, „Powiedz coś” (fragment) | bohater, asertywność, komiks | – sprawdza w słowniku, co to znaczy być asertywnym
– wymienia sytuacje, w których bohater odmawia innym ludziom i określa, czy w każdej z nich zachowanie Felixa należy ocenić tak samo i jak można by postąpić w niektórych przypadkach – odpowiada, jakie – według niego – wydarzenia z wcześniejszego życia Felixa mogły wpłynąć na jego postawę i nastawienie do innych – ocenia, czy bohatera można nazwać asertywnym i podaje odpowiednie argumenty – tłumaczy, jak bohater komiksu rozumie wolność i szczęście |
– wyjaśnia, jak rozumie słowa: Drogę do szczęścia brukujesz sobie sam i czy – jego zdaniem – Felix właściwie realizuje tę zasadę |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.1 II.1.2 II.2.11 II.3.1 |
134.
W dobrym stylu |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 262–267
Słownik języka polskiego |
– „Lepiej trzymać styl – o stylach wypowiedzi” | style funkcjonalne polszczyzny, styl potoczny, styl urzędowy, styl naukowy, styl artystyczny, styl publicystyczny | – wskazuje, od czego zależy posługiwanie się danym stylem
– podaje, jakie są wyznaczniki danego stylu – wymienia wyznaczniki dobrego stylu – przyporządkowuje podane słownictwo do odpowiedniego stylu – określa styl poszczególnych wypowiedzi i podaje przynajmniej jedną cechę charakteryzującą język każdej z nich – zastępuje potoczne związki frazeologiczne sformułowaniami z języka ogólnego – stosuje synonimy, aby uniknąć powtarzania tych samych czasowników w zdaniu złożonym – wyjaśnia i porównuje znaczenie podanych par wyrazów |
– wskazuje w tekście sformułowania potoczne i podaje synonimy, które można by zastosować w szkolnym wypracowaniu
– formułuje odpowiedź na pytanie: Dlaczego trzeba znać dokładne znaczenie używanych wyrazów? – przeredagowuje zdania tak, aby przekazywały informacje zgodne z zasadami zwięzłości, prostoty i jasności stylu |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.3 |
135.
Jak unikać błędów słownikowych? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 268–269
Słownik poprawnej polszczyzny
Słownik wyrazów kłopotliwych |
– „Błędy słownikowe” | błąd słownikowy, wyraz kłopotliwy | – wyjaśnia, na czym polega błąd słownikowy
– podaje sposoby unikania błędów słownikowych – tworzy po jednym zdaniu z podanych szeregów słów i w każdym zestawie wskazuje wyraz, którego użycie w tworzonych wypowiedzeniach byłoby błędem – zapisuje w zeszycie po jednym zdaniu z czterema słowami wybranymi spośród wymienionych wyrazów zgodnie z ich znaczeniem – odczytuje w słowniku poprawnej polszczyzny, jakimi rzeczownikami lub przymiotnikami nie należy zastępować podanych słów – przyporządkowuje wyrazy do właściwych wyjaśnień i układa zdania z wybraną parą podobnych słów |
– zapoznaje się z tekstem oraz hasłami ze słownika poprawnej polszczyzny i komentarzami mówiącymi o błędach, jakie często popełniają osoby posługujące się wskazanymi wyrazami
– wyjaśnia, na czym mogą polegać błędy w użyciu pozostałych wyróżnionych w tekście słów za pomocą słownika poprawnej polszczyzny – podaje trzy pary wyrazów, których znaczenie jest często mylone ze względu na podobną wymowę lub budowę słów |
1 |
I.1.1 I.1.2 III.2.1 |
136.
Gdy życie jest wędrówką… |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Pomysł na życie s. 230–231 |
– Ryszard Kapuściński,
„Dałem głos ubogim” (fragment) |
pielgrzym, podróżnik, wędrowiec, tułacz, reportaż, zaproszenie | – wyjaśnia, czym różnią się pojęcia: pielgrzym, podróżnik, wędrowiec, tułacz
– wymienia rodzaje podróżowania, o których mówi Ryszard Kapuściński – określa cel wędrówek pisarza – podaje, jaką ważną prawdę o ludziach i świecie odkrył autor podczas swoich wędrówek – tłumaczy, dlaczego reportażysta uważa, że jego sposób na życie jest trudny i odpowiedzialny – redaguje zaproszenie na spotkanie ze znanym podróżnikiem |
– wskazuje różnice między poszczególnymi rodzajami podróżowania
– omawia, co to znaczy być wykorzenionym człowiekiem, podając przykłady postaci z literatury lub filmu – pisze wypracowanie, którego myślą przewodnią będzie fragment wiersza Zbigniewa Herberta |
1 |
I.1.2 I.1.10 II.4.2 II.4.3 III.1.1 III.2.11 |
138.
W świecie YouTube’a |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Pomysł na życie s. 234–235 |
– „Vlogi, które rządzą” (fragment) | vlog, YouTube, youtuber | – podaje wyjaśnienie pojęć vlog i vlogosfera
– wskazuje, kim są odbiorcy filmów nagrywanych przez Paulinę Mikułę – określa główny cel kanału „Mówiąc Inaczej” – wymienia zalety YouTube’a wspomniane przez bohaterkę artykułu – wyjaśnia, jaką funkcję pełnią emotikony zamieszczone w tekście – podaje określenie, którym autor artykułu nazywa innych youtuberów – przedstawia, jakie korzyści z prowadzenia kanału czerpie Paulina Mikuła – zapisuje słowa należące do rodziny słowotwórczej wyrazu vlog |
– przedstawia swój ulubiony kanał na YouTubie |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.2.1 II.2.11 II.4.2 |
139.
O pomysłach na życie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Pomysł na życie s. 235–237 |
– Zofia Piotrowska,
„Chłopaki działają” (fragment) |
aktywny i bierny styl życia, animacje komputerowe, artykuł | – określa, na czym polega aktywny, a na czym – bierny styl życia
– przedstawia pomysły na życie bohaterów tekstu – omawia projekt „Spod klatki do siatki” – tłumaczy, czym są animacje komputerowe – odpowiada, co zmotywowało Damiana i Karola do zrobienia pierwszego filmu – opowiada o fascynacjach Jacka – opisuje trudności, które musi pokonywać Jacek, działając w Teatrze, Którego Być Nie Powinno – wyjaśnia, w czym realizuje się grupa nsXteam |
– wyraża swoją opinię
o zaprezentowanych pomysłach na życie |
1 |
I.1.2 I.1.10 II.1.2 II.4.3 III.1.1 III.1.4 III.2.11 |
140.
Być albo nie być w internecie |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Media – przyjaciel czy wróg? s. 242–244 |
– Bartosz Kabała, „Czy istnieje życie poza Internetem? Sprawdziłem” (fragment) | media społecznościowe, nielinearność internetu | – przedstawia swoje zdanie na temat roli mediów społecznościowych w życiu współczesnego człowieka
– wyjaśnia, na czym polega – zdaniem Bartosza Kabały – nielinearność internetu – opisuje zachowanie współczesnego człowieka w kontakcie z mediami społecznościowymi – przedstawia, w jakim celu autor artykułu streszcza utwór Paula Austera –wyjaśnia, pod jakim względem bohater opowiadania przypomina – według Bartosza Kabały – współczesnego użytkownika internetu – odnajduje w słowniku poprawnej polszczyzny znaczenie czasownika partycypować i zastępuje ten wyraz tak, aby uniknąć błędu leksykalnego w sformułowaniu z tekstu |
– określa, jak w kontekście specyfiki nowych mediów rozumie stwierdzenie, że człowiek przez dyfuzję wchłania to, czego nie chce
– przedstawia, czy zgadza się z opinią autora, że w codziennym internetowym życiu […] potrzebujemy obserwujących i przytacza kilka argumentów na potwierdzenie Twojego zdania – pisze opowiadanie w dowolnej konwencji, którego inspiracją będzie tytuł artykułu Bartosza Kabały – bierze udział w akcji Wyrwij się z sieci |
1 |
I.1.1 I.1.2 II.1.2 II.2.1 |
141.
Sztuka w internecie czy w realu? |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Media – przyjaciel czy wróg? s. 244–246 |
– „We własnym ciele obok innych ciał”,
Rozmowa z Jesse Darling (fragment) |
wywiad, instalacja, dzieło sztuki, galeria | – wyjaśnia, jak według niego, ludzie powinni zachowywać się podczas zwiedzania galerii i muzeów i jakie zasady umożliwiłyby lepsze poznawanie i głębsze rozumienie dzieł sztuki
– wymienia główne zagadnienia, których dotyczy wywiad – wyjaśnia, czego dowiadujemy się o artystce i jej pracach na podstawie tekstu – opowiada, jakie jest nastawienie Jesse Darling do nowych mediów – przedstawia, jakie wady i zalety prezentowania i doświadczania sztuki za pośrednictwem internetu wymienia artystka – tłumaczy, co ma na myśli Jesse Darling, gdy stwierdza: Chcę wzbudzać w ludziach poczucie, że są we własnym ciele obok innych ciał – określa, dlaczego tak ważne jest, aby dzieła sztuki były przystępne i w jaki sposób można osiągnąć ten efekt – opowiada, co artystka mówi o tożsamości w sieci – wyjaśnia, jakie związki dostrzega pomiędzy portretami tworzonymi przez malarzy z dawnych epok a współczesnymi selfie – określa, na jakie manipulacje i przypadki fałszowania rzeczywistości w mediach społecznościowych zwraca uwagę Jesse Darling – przedstawia swoje spostrzeżenia na temat drogi twórczej artystki – od sztuki cyfrowej, niematerialnej, korzystającej z najnowszych mediów, do przestrzennych dzieł wykonywanych ręcznie i prezentowanych w galerii |
– określa, w jakich miejscach młodzi ludzie chcieliby mieć możliwość kontaktu z pracami artystycznymi
– przedstawia swoje stanowisko w sprawie spostrzeżeń Jesse Darling – odnajduje strony poświęcone różnym formom ekspozycji dzieł sztuki i przygotowuje na ich temat prezentacje multimedialną |
1 |
I.1.1 I.1.2 I.1.10 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.11 II.4.2 |
142.
W zakamarkach podświadomości |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Media – przyjaciel czy wróg? s. 262 |
– Bill Watterson, „Calvin i Hobbes. To magiczny świat” (fragment) | podświadomość, percepcja, komiks, opowiadanie | – opisuje rzeczywistość, w jakiej toczy się akcja komiksu
– ustala, kim mogą być postacie ukazane przez Billa Wattersona – wyjaśnia, jak w opowieści obrazkowej przedstawione jest schodzenie do podświadomości – określa, co znajduje się w podświadomości Calvina – wyjaśnia, w jaki sposób obejrzane historie mogą oddziaływać na człowieka – wypowiada się na temat ograniczeń wiekowych, które są wyznaczane dla filmów wyświetlanych w kinach |
– prezentuje dzieło filmowe, które w określony sposób wpłynęło na jego życie
– bierze aktywny udział w dyskusji o oddziaływaniu filmów na postrzeganie świata oraz na kształtowanie się osobowości młodych ludzi |
1 |
I.1.2 II.1.2 II.2.4 II.2.10 II.2.11 II.3.1 III.1.1 III.1.5 III.2.11
|
143.
Średnik, dwukropek, myślnik |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 Blok: Laboratorium języka s. 270–273 |
– „Pod znakiem interpunkcji” | średnik, dwukropek, myślnik, przecinek | – tworzy wypowiedzi, w których poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne
– uzupełnia tekst brakującymi przecinkami – ustala, które przecinki powinno się zastąpić średnikami, aby zdania stały się bardziej zrozumiałe – tworzy wypowiedzenia wielokrotnie złożone z zastosowaniem średnika – uzupełnia tekst brakującymi dwukropkami – wyjaśnia funkcję myślników w podanych zdaniach – uzupełnia dialog myślnikami |
– określa, jaki znak, oprócz pytajnika, pojawia się w podanym tekście najrzadziej i podaje, ją funkcje pełni ten znak
– pisze opowiadanie z dialogiem nawiązujące do zamieszczonej reprodukcji, w którym stosuje wskazane znaki interpunkcyjne |
1 |
I.1.1 I.1.2 III.2.6 |
144. i 145.
Powtórzenie wiadomości z nauki o języku |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 s. 274–275 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę i umiejętności” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– nauka o języku: język ogólny (standardowy, literacki), styl wypowiedzi: styl funkcjonalny (publicystyczny, naukowy, potoczny, urzędowy, artystyczny), styl indywidualny, cechy dobrego stylu: prostota, jasność, zwięzłość, obrazowość, stosowność, dynamiczność, wzbogacanie słownictwa, słownictwo ogólnonarodowe, słownictwo o ograniczonym zasięgu: gwara środowiskowa (termin, profesjonalizm, wyraz gwarowy), gwara terytorialna (wyraz gwarowy), archaizm,
wyrazy nacechowane: neutralne stylistycznie i ekspresywnie, eufemizmy, wyrazy nacechowane stylistycznie dodatnio bądź ujemnie, interpunkcja (średnik, dwukropek, myślnik), netykieta – formy wypowiedzi: blog, czat, e-mail |
– powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– wymienia najważniejsze zasady dotyczące formatowania e-maili – zredaguje fragmenty bloga oraz wpisu na czacie zgodnie z netykietą – wskazuje wyrazy nacechowane stylistycznie lub ekspresywnie – przekształca wypowiedzi nacechowane na neutralne – wskazuje kategorię, do której przynależy dane słowo – wskazuje wyraz o ograniczonym zasięgu – wymienia cechy dobrego stylu – podaje eufemizmy, którymi można zastąpić podkreślone sformułowania – przekształca podany tekst, aby słownictwo odpowiadało treści i formie danego komunikatu |
– redaguje ośmiozdaniowy dialog pomiędzy dziennikarzem a kolekcjonerem starych fotografii z wykorzystaniem wskazanych czasowników oraz odpowiednich znaków interpunkcyjnych |
2 |
I.1.1 I.1.2 III.1.2 III.1.6 III.1.7 III.2.6 |
146.
Najważniejsze wynalazki ludzkości – powtórzenie wiadomości |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 s. 248–249 |
– „Śladami epoki” | najważniejsze wynalazki w dziejach ludzkości, współczesna miniaturyzacja | – wymienia najważniejsze wynalazki ludzkości
– podaje epokowe wydarzenia historii nowożytnej – gromadzi informacje na temat paryskiego Muzeum Sztuki i Rzemiosła – wyjaśnia, na czym polega współczesna miniaturyzacja |
– omawia najważniejsze wynalazki ludzkości
– przygotowuje prezentację multimedialną na temat paryskiego Muzeum Sztuki i Rzemiosła |
1 |
I.1.2 I.2.1 III.1.1 III.1.3
|
147. i 148.
Powtórzenie wiadomości literackich |
Podręcznik do
kształcenia literackiego, kulturowego Rozdział 4 s. 250–251 |
– „Uporządkuj swoją wiedzę i umiejętności” (mapa myśli)
– „Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności” |
– ważne zagadnienia: samotność, podróże, poszukiwania sensu życia, poświęcenie w imię miłości, pasje i hobby, przebaczenie, odpowiedzialność, wartości w życiu człowieka, konieczność wyboru
– literatura: trudne wybory dawniej (liryka: Juliusz Słowacki „Do matki”; epika: Biblia, Jean-Jacques Rousseau „Nowa Heloiza”, Jan Parandowski „Przygody Odyseusza”, Guy de Maupassant „Stryj Juliusz”, Eliza Orzeszkowa „A…B…C…”); współczesne rozterki (dramat: Arthur Miller „Śmierć komiwojażera”; epika: Krystyna Kofta „Sezon na papierówki”; liryka: Stanisław Barańczak „Żeby w kwestii tej nocy była pełna jasność”; komiks: Flix „Powiedz coś”) |
– powtarza i utrwala wiadomości poznane na lekcjach
– czyta ze zrozumieniem tekst o charakterze nieliterackim – pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów |
2 |
I.1.1 I.1.2 II.2.1 II.2.10 II.2.11 II.3.1 II.4.2 III.1.1 III.1.2 III.1.5 |
|
Lektury gimnazjalisty -powtórzenie wiadomości |
|
|
|||||
Próbny egzamin gimnazjalny |
|
|